Bir milyon 537 bin gencin 'kader sınavı'na bir hafta kala Prof. Dr. Yarımağan'ın ilk uyarısı 'topuk' oldu...

Kadın öğretmenlere o gün topuklu ayakkabı giymeyin, öğrencinin dikkati dağılmasın diyoruz. ÖSYM Başkanı, yeni soru sistemi nedeniyle 180 dakikalık sınavın 15 dakika uzattıklarını söyledi.

Ö?RENCİ Seçme Sınavı'na (ÖSS) tam bir hafta kaldı. 1 milyon 537 bin aday ile ailelerinin heyecanı doruk noktasında. Üniversite kapısını aralamak için aylardır çalışan öğrenciler, gelecek pazar okul sıralarında ter dökecek.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanı Prof. Dr. Ünal Yarımağan ise son hafta öncesi Tercüman aracılığıyla adaylara önemli tavsiyelerde bulundu. Sınav nedeniyle yaşanan stresin kaygıya dönüşmemesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Yarımağan, 'Hayatta, bundan önce olduğu gibi, ÖSS'den sonra da pek çok sınavla karşılaşacaklarını unutmasınlar, rahat olsunlar' dedi.

Adaylardan, kılık-kıyafetle ilgili kurallara uymalarını isteyen Prof. Dr. Yarımağan, kapalı bile olsa cep telefonuyla giren kişilerin sınavının iptal edileceğini hatırlattı. Sınav için bütün hazırlıkları yaptıklarını belirten ÖSYM Başkanı, 'Hanım öğretmenlerden bile, ses yapabileceği ihtimaline karşılık topuklu ayakkabı giymemelerini istiyoruz. Görevliler, öğrencilerin konsantrasyonlarını bozmamak için parmak ucuna basarak yürüyecek' ifadesini kullandı. Prof. Yarımağan, ÖSS'de değişen noktaları anlattı.

Topuklu ayakkabı uyarısı

Stres sözcüğü halk arasında olumsuz anlamda kullanılıyor ama bir şeye ilginin toplanması anlamında başarı için stres de lazım. Dolayısıyla sınava konsantre olurken, stresi kaygıya vardırmamaları gerekiyor. Çünkü stres kaygıya dönüşünce, o zaman olumsuz etkileri oluyor. Heyecanlanmalarına gerek yok. Bütün dikkatlerini vererek soruları okurlarsa, diğer sınavlardan çok farklı gözle görmezlerse bu olumlu yansır. Aksi halde, dışarıdan gelecek gürültü, kuş sesi, koridordaki yürüme sesi bile adayları etkileyebilir. Biz bunları da hesaplayarak görevlilerimizi, 'Parmaklarınızın ucuna basarak yürüyün' diye uyarıyoruz. Özellikle hanım öğretmenlere de, 'Mümkünse o gün topuklu ayakkabı giymeyin, öğrencilere her türlü iyi ortamı hazırlayın' diyoruz.

Adaylara, sınavdan önceki gece, her zamankinden çok önce veya çok geç yatmamalarını önerebilirim. Sınavdan 1-2 gün önce gidip salonlarını görsünler. Oraya nasıl, kaç dakikada gidiliyor baksınlar. Pazar sabahı 08.45'te orada bulunsunlar. Yanlarında cep telefonu götürmesinler, götürseler de görevlilere teslim etsinler. Sınavda da kurallara uysunlar. Basit bir uyarı gibi görünüyorsa da önemli; örneğin Matematik yanıtlarını Türkçe alanına yazmamaya dikkat etsinler. Aileler de, gereğinden fazla bu konuya anlam yükleyip çocuklarını olumsuz yönde etkilememeli. Onlar endişeli olurlarsa, bu çocuğa da yansır.

Değişiklik YÖK'e bağlı

ÖSS konusunda gelecek yıllara ilişkin bir değişiklik planlaması var mı?

Biz fikir üretir, konuşuruz ama karar organı değiliz. Geçen yıl alınan kararlar, radikal bir değişiklik değildi. Türkiye çok hızlı gelişen, AB'ye girmeye çalışan bir ülke. Bu kapsamda düşünürseniz, önümüzdeki yıllarda bu sistemde de ciddi değişiklikler olabilir ama bunun için öncelikle Türkiye'deki ilk ve orta öğretim ile yüksek öğretim kuşağında gelişmelerin olması lazım. Çünkü bizim sınavımız sadece ikisi arasında geçişi sağlıyor. Oysa ikisinin de maddi ve insani ihtiyacıyla ilgili ciddi sorunları var. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), lise bitirme ve öğrenci yönlendirme sınavlarından bahsediyor. Bu konularda bir değişiklik olursa, biz de gerekenleri yaparız; üstelik en kolay da biz yaparız. Çünkü bizim sorunumuz MEB gibi değil. Buralarda yapılacak değişikliklerin oturması, başarının sağlanması zaman alıyor; yüksek öğretimde de öyle.

Yeni üniversiteler açıldı, vakıf üniversitelerinin sayısı giderek artıyor; bunlar, ÖSYM'nin planlarını nasıl etkiliyor?

?u an sadece kılavuzun hacmi büyüyor. Yeni üniversitelerin kurulması kontenjan artışına neden olmadı; çünkü eskiden var olan fakülteler, yüksek okullar yeni üniversitelere bağlandı, sadece tabelaları değişti. Önemli olan, yeni üniversitelerde öğrenci sayısı ile öğretim üyesi arasında denge kurulmasıdır. Bazı programlarda ihtiyaçtan fazla öğretim üyesi varken, bazılarında çok ciddi sıkıntı var. Örneğin; ziraat, veterinerlik, ilahiyat fakültelerinde öğretim üyesi sayısı fazla. Bilgisayar programcılığı, işletme gibi alanlarda eksik. İnsanlar, 30 yıl zahmet verip profesör olmaktansa, ilk günden daha fazla maaşla piyasada iş yapmayı tercih ediyorlar.

Soru alanları ve süre genişletildi

ÖSS'de bu yıl bazı değişiklikler yapıldı. Neler değişti?

Testlerin içeriğinde biraz değişiklik var, soruların alanı genişledi. Artık, lise 2. ve 3. sınıftan da sorular sorulacak. Sınavda 8 tane test olacak. Bunlardan Matematik 1, Fen 1, Türkçe ve Sosyal Bilgiler 1 testleri ilköğretim ve lise 1 konularından, ortak müfredata dayalı hazırlandı ve sınava giren tüm adaylardan bunları yanıtlamasını istiyoruz. 30'ar adetten toplam 120 soru var. Ayrıca, 4 yıllık programlara girmek isteyen adaylar için de 4 test daha olacak ve bunlardan 2 tanesi cevaplandırılacak. Adaylar, gitmek istedikleri veya okudukları alana göre Matematik 2 ile Fen 2 testlerini veya Matematik 2 ile Türkçe-Edebiyat ya da Türkçe-Edebiyat ile Sosyal Bilimler 2 testlerini çözecekler. Böylece, sayısal ağırlıklı 2, sözel ağırlıklı 2, eşit ağırlıklı 2 puanları da hesaplanacak ve bu puanlar 4 yıllık lisans programlarına girişte kullanılacak. İkinci kısımdaki testler alan dersi olarak belirtilen lise 2 ve 3'üncü sınıflardan gelecek.

15 dakikalık uzatma

Mesela Matematik testinde daha önce sayı sistemlerinden sorular çıkıyordu, şimdi denklem çözümü, trigonometri gibi konulardan da olacak. Sınavda tüm soruları içeren kitapçık ile cevap kağıdı başlangıçta verilecek, istenen sorudan başlanacak. Sürede çok az artış var. İkinci kısımdaki soruların belki biraz daha fazla zaman gerektirmesi nedeniyle 15 dakika süreyi uzattık. Bir de sınava giriş belgesi kolaylığı getirdik. Kaybedenler için yeni belge sadece Ankara'da basılıyordu. Bu yıl bütün sınav merkezlerinde, son bir hafta içinde de bu belgelerini kaybedenler çıkartabilecek.

Zorunlu molaya şartlı vize geliyor

Sürenin uzamasıyla birlikte öğrenciler ihtiyaç molası verilecek mi?

Hayır. Aslında bunu düşündük ama organizasyon açısından çok zor. Ancak şöyle bir kolaylık getirdik; geçtiğimiz yıllarda sınav salonundan herhangi bir nedenle çıkan kişi kesinlikle geri dönemiyordu. Bu, sağlıkla ilgili de olabiliyordu; midesi bulanan, burnu kanayanlar çıkınca haklarını kaybediyordu. Bu sene, salon başkanının adayın rahatsızlığı veya ihtiyacı konusunda ikna olması, izin vermesi koşuluyla, bir görevliyle birlikte adayın salondan çıkmasına izin verilecek. Bu sırada başka kimseyle temas olmayacak. Sorun çözüldükten sonra salona dönebilecekler.

ALTIN TAVSİYELER

Birçok öğrencinin 'kader sınavı' gözüyle baktığı ÖSS'ye bir hafta kala, ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ünal Yarımağan, adaylara altın önerilerde de bulundu.

·          Artık konuları tekrarlayıp, hatırlamak için okuyorlardır. Sınavdan birkaç gün öncesine kadar bunu yapabilirler ama giderek azalan bir tempoda olmalı.

·          Bence birkaç gün de dinlensinler.

·          Çalışırken, diğer sevdikleri şeyleri ihmal etmemeleri lazım. Spor seven spor yapsın, arkadaş toplantılarını ihmal etmesinler, normal hayatlarını sürdürsünler. Çünkü bu her ne kadar önemli bir sınavsa da, hayatta başka önemli şeyler de var.

·          Bundan önce lisede çok sayıda sınava girdiler. Birçoğu üniversite öğrencisi olacak, orada da onlarca sınava girecekler. Sonra iş hayatına atılıp oralarda görüşmeler yapacaklar. Bunların hepsi insan hayatında önemli sınavlar. Bunlara alışarak, hayatın bir parçası olarak görmeleri lazım. Eğer böyle yaklaşırlarsa, bu işten kendileri karlı çıkarlar.

·          Adaylara, sınavdan önceki gece, her zamankinden çok önce veya çok geç yatmamalarını önerebilirim.

·          Sınavdan 1-2 gün önce gidip salonlarını görsünler. Oraya nasıl, kaç dakikada gidiliyor baksınlar.

·          Pazar sabahı 08.45'te orada bulunsunlar. Yanlarında cep telefonu götürmesinler, götürseler de görevlilere teslim etsinler.

·          Sınavda da kurallara uysunlar.

·          Basit bir uyarı gibi görünüyorsa da önemli; örneğin Matematik yanıtlarını Türkçe alanına yazmamaya dikkat etsinler.

·          Aileler de, gereğinden fazla bu konuya anlam yükleyip çocuklarını olumsuz yönde etkilememeli. Onlar endişeli olurlarsa, bu çocuğa da yansır.

Cep telefonu ve türban kesinlikle yasak olacak

Diğer kurallara gelecek olursak; adaylar nelere dikkat etmeli?

Bir kere adaylar, sınav salonuna giderken yanlarında sadece sınav giriş belgesi, özel kimlik belgesi, her olasılığa karşı bir fotoğraf ile kalem, silgi ve kalemtraş bulunduracaklar. Bunun dışında bir araç-gerece ihtiyaçları yok. Hesap makinesi, açı ölçer, fotoğraf makinesi ve hele hele telefon kesinlikle yasak. Adayların bunlarla gelmelerini istemiyoruz. Bazıları özellikle cep telefonlarını yanlarından ayırmıyorlar. Onlardan da binanın girişinde veya salonda bunu görevlilere teslim etmelerini istiyoruz. Eğer teslim etmezlerse, sınavın herhangi bir aşamasında üzerinde bir telefon bulunduğu görülürse, kapalı bile olsa adayın sınavı iptal edilecek. Kılık kıyafet konusunda da insanların kolay tanıyabileceği, bize başvurular sırasında verdikleri fotoğraftaki gibi olmaları gerekiyor. Hanım kızların da başörtülü gelmemeleri gerekiyor. Kopya ihtimaline karşılık yine 10 ayrı soru kitabı olacak.

Tercihler de internetten

Bilgi edinme talepleri konusunda açılan davayı kaybettiniz. Bundan sonra nasıl bir yol izleyeceksiniz?

Bizden, yapılan bütün sınavların sorularını istiyorlardı. Zaten ÖSS'yi açıklıyorduk ama diğerlerini açıklamıyorduk. Çünkü bazı alanlarda soru hazırlamak çok güç. O soruları tekrar kullanırız diye 'soru bankası'na atıyorduk. Çıkan sonuçlar aleyhimize olunca, 2006'dan itibaren tüm sınav sorularını açıklamaya başladık. Artık bu soruları tekrar kullanmayacağız.

Geçen yıl tercih formlarını göndermeyi unutan okullar çıkmıştı. Bu tip vakaları önlemek için bu yıl neler yapıyorsunuz?

Bu sene tercihlerde form yok; internet üzerinden tercih yapılacak. Aday ya kendi imkanlarıyla internete girerek tercihlerini gönderecek ya da başvuruda olduğu gibi bir okula giderek, kılavuzu inceleyerek yaptığı tercihleri görevli öğretmenle birlikte internetten gönderecek. Dolayısıyla kodlama yanlışı, formun kaybolması gibi şeyler bu sene ortadan kalkmış olacak.