Türkiye sekiz yıllık eğitimden bu yana eğitimde yaşanan en büyük değişikliği konuşuyor. İşte lise eğitiminin dört yıla çıkmasının ardından en çok sorulan yedi soru ve yanıtları.
2005-2006 eğitim-öğretim yılında Türkiye genelindeki tüm liselerde eğitim - öğretim yılı üç yıldan dört yıla çıkıyor. Liselerin dört yıla çıkmasıyla uzun süredir üzerinde çalışılan yeni ortaöğretim müfredatı da uygulanmaya başlanacak. 'Süper' ve 'Anadolu' liseleri 'Anadolu lisesi' adı altında birleşecek. Bazı okullar değişecek, bazılarında müfredat aynı kalacak. En çok merak edilenlerden biri de Anadolu liselerindeki dil eğitiminin nasıl etkileneceği. Bakanlık bürokratları, en çok merak edilenleri şöyle yanıtladı:
Kime, hangi müfredat?
1- Süper ve Anadolu liselerinin birleştirilmesi şu an süper liselerde kayıtlı olan öğrencileri nasıl etkileyecek ?
Yeni müfredat 'yarı yoldan' nasıl uygulanacak?
Kayıtlı öğrenciler aynen devam edecek ve yeni müfredattan yararlanmayacak. Yeni müfredat bu yıl liseye kayıt yaptıran ve dört yıl okuyacak öğrenciler için geçerli olacak.
2- Anadolu liselerinde eskiden olduğu gibi yabancı dil eğitimine önem verilecek mi? Öğrenci eskiden olduğu gibi yabancı dil öğrenmiş olarak mı mezun olacak?
Anadolu lisesinden dil bilerek mezun olan öğrenci sayısı zaten çok düşüktü. Tabela okul mantığıyla birçok Anadolu lisesi açıldı ve dil eğitimi çok bozuldu. Oysa şimdi bütün liselerde dil eğitimi etkin ve ağırlıklı bir şekilde verilecek. Dil eğitimi ilköğretim dördüncü sınıftan itibaren verilerek yıllara yayılacak.
3- Yeni müfredatta ders sayıları ve saatleri değişecek mi?
Ağırlık hangi derslerde olacak.
Üç yıllık müfredat dört yıla yayıldığı için derslerin saatlerinde değişme olacak. Haftada yapılan 40 saat ders 30-32 saate düşecek. İngilizce ve bilgisayar ağırlıklı bir eğitim olacak. Zorunlu dersler azaltılarak seçmeli derslere ağırlık verilecek. Lise birinci sınıfta meslek liseleri ve genel liselerin ders programları ortak olacak. Genel liselerin birinci sınıfında verilen derslerin yanı sıra meslek tanıtım dersleri olacak.
Meslekleri tanıdıktan sonra öğrenci fikrini değiştirirse meslek lisesinden genel liseye ya da genel liseden meslek lisesine geçebilecek. Bu sistem 2004-2005 eğitim-öğretim yılında pilot okullarda uygulanıyordu. 2005-2006 eğitim-öğretim yılında tüm yurtta uygulanacak. Müfredat çalışmaları hâlâ devam ediyor.
Peki derslik açığı?
4- Liselerin dört yıl olması üç yıl sonra derslik açığı problemini doğuracak. Bu açığı gidermek için nasıl çalışmalar yapılacak?
Dört yıl sonra 40 bin dolayında derslik ihtiyacı ortaya çıkacak. Ancak ortaöğretimde birçok lisede derslik fazlası var. Mesela mesleki teknik eğitimde öğrenci sayısı azaldığı için derslik fazlası bulunuyor. 'Eğitime Yüzde Yüz Destek Kampanyası'yla birlikte ilköğretimde 100 bin derslik yapıldı. 1.5 yılda 100 bin derslik yapan kampanya dört yılda 40 bin dersliği çok rahat kapatır.
5- Öğretmen açığı ne olacak?
Yeni sistemde bilgisayar ve yabancı dil eğitimine ağırlık verildiği için İngilizce ve bilgisayar öğretmeni alımı olacak. Ortalama 12 bin civarında ihtiyaç görülüyor. Bununla ilgili Maliye Bakanlığı'yla görüşüp bu sene için geçen sene aldığımız gibi sözleşmeli öğretmen alınacak.
6- Sekiz yıllık eğitime geçişte de derslik ve öğretmen açıkları oluştu ve bu açıklar hâlâ kapatılamadı. Bu sistemde aynı sorunlar sıkıntı yaratmayacak mı?
Bu karar için aylar süren araştırmalar yapıldı. ?u anda Anadolu liseleri, Anadolu meslek ve imam-hatip liseleri gibi birçok okulda dört yıl eğitim veriliyor. Yani zaten eğitimin yüzde 24'ü dört yıldı. Bir düdükle sekiz yıllık eğitime geçildi. Bir günde 44 bin ek dersliğe ihtiyaç oldu. Hiçbir hazırlık yoktu ve bu derslik açığı 200 bin açığa geldi dayandı. Sekiz yıllık eğitimde yapılan yanlışlar dört yıllık lise eğitiminde yok.
İstisna okullar olacak mı?
7- Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, öğrenim süresi hazırlık, artı dört yıl olan bazı liselerin 'istemeleri halinde' mevcut olan statülerinde devam edebileceklerini açıklamıştı. Bu okullara ait ayrı bir yönetmelik mi olacak?
İstanbul'daki Galatasaray ve İstanbul liseleri ile Kadıköy Anadolu Lisesi gibi Türkiye'nin çeşitli illerindeki 'başarılı' liselerin eğitim sisteminde değişiklik olmayacak. Bu okullar, kendi programlarına göre yıllardır sürdürdükleri iki yıl hazırlık ya da bazı derslere daha fazla ağırlık gibi uygulamalarına devam edebilecek.
Fen, Anadolu, Anadolu güzel sanatlar, Anadolu öğretmen liseleri, Anadolu mesleki ve teknik ortaöğretim programlarının uygulandığı liseler, teknik liseler, imam-hatip liseleri ve Anadolu imam-hatip liselerinin yeniden yapılandırılmasında kendi statüleri göz önünde bulundurulacak.
Bu kapsamda İstanbul'da Galatasaray, Kadıköy Anadolu Lisesi ve İstanbul Lisesi özelliğini koruyor. Özel eğitim kurumları da (kolejler) mevcut durumu koruyacak. Tabii eğer isterlerse dört yıla dönüşümü de sağlayabilecekler. Ancak ayrı bir yönetmelik söz konusu değil. ?u an nasıllarsa öyle devam edecekler.
