Sınav öncesinde bol bol deneme sınavına girerek stratejinizi saptayabilirsiniz. Hangi soruları hızlı çözdüğünüzü, hangi bölümden başlamanız gerektiğini önceden belirleyin.
Sınav stresini nasıl yenersiniz?
Sınav süresini kendiniz için en verimli hale getirebilmek, iyi bir stratejiyle mümkün. Türk Psikologlar Derneği kişilerin bilgi birikimlerinin, bilgiyi hatırlama ve okuma yazma hızlarının değiştiğini, bu nedenle de verimli sınav için saptanacak stratejinin kişiden kişiye farklı olduğunu belirtiyor.
Zihniniz alışır
Deneme sınavlarına girerek ve sınav sonunda davranışlarınızı değerlendirerek başarınızı yükseltecek en iyi stratejiyi geliştirebilirsiniz. Ne kadar çok deneme yaparsanız beden ve zihniniz istediğiniz tepkiyi o kadar kolay verir.
Stratejiyi belirlerken kişinin bilgi birikimini, süreyi nasıl kullanabildiğini, nerelerde daha fazla zaman harcadığını, neleri daha hızlı yapabildiğini çok iyi bilmesi gerekiyor.
Sporcu gibi
Bir sporcunun karşılaşma ya da yarışma öncesinde hiçbir şeyi şansa bırakmadan, her türlü olasılığı düşünerek çok fazla deneme, antrenman yapması gibi. Öğrenciler de sınavlarla ilgili ne kadar çok deneme sınavına girer ve başarılarını nasıl artırabilecekleriyle ilgili en uygun stratejiyi saptayabilirlerse o derece başarılarını yükseltirler. Uygun srateji kişiden kişiye değişiyor. Birçok alanda olduğu gibi bireysel farklılıklar önem kazanıyor.
İşte bu soruların yanıtlarını bulun
· Hangi alanlarda eksikleriniz var?
· Sınav süresini ne kadar verimli kullanabiliyorsunuz? (Çok fazla zaman ayırdığınız sorular oluyor mu, sınav sırasında zamanın nasıl aktığının ne kadar farkındasınız?)
· Hangi alandaki soruları daha kolay ve kısa sürede yapıyorsunuz?
· Hangi alandaki soruları yaparak sınava başlarsanız daha verimli olacağınızı düşünüyorsunuz?
· Herhangi bir alandaki soruları nasıl bir sıralamayla yaparsanız veriminiz artar?
· Sınav sırasında alanlar arasında nasıl bir sıralama yaparsanız veriminiz artar?
· Bulunduğunuz ortamdaki dikkat dağıtıcı faktörleri (Örneğin yan sırada burnu akan öğrenci, şeker kâğıdının sesi, dışarıda konuşanların sesleri, yan sırada soruları çok hızlı cevaplayan bir öğrenci vb.) nasıl görmezden gelerek, kendi sorularınıza odaklanabilirsiniz?
Kaydırmamak için
Sınav kâğıdında kaydırma yapma olasılığını azaltmak için, nasıl yollar izleyebilirsiniz?
(Örneğin, deneme sınavlarını da orijinal cevap kâğıtlarına işaretleyerek pratik yapmak, sınavda cevapladığınız soruların yanına işaret koymak, cevaplarınızı cetvelle işaretlemek, sınav bittikten sonra cevaplarınızı gözden geçirmek, yararlı olabilir.)
İlaç, yarardan çok zarar verir
Zihin açıcı olduğu ya da kaygıyı azalttığı iddiasıyla kulaktan dolma ilaç önerilerine kulak asmayın.
Kaygıyı azaltmak için sadece profesyonel kişilere (psikologlar, psikiyatrlar, psikolojik danışma ve rehberlik uzmanları) ve profesyonel kurumlara (Türk Psikologlar Derneği'ne, psikiyatri kliniklerine) başvurun.
Uykunuzu bozmayın
· Sınav kaygısını azaltan ya da zihin açıcı ilaçlar önerenler olabilir. Performansınızı artıracağını düşünerek kullanacağınız ilaç dikkatinizi azaltabilir, uyku hali verebilir. Dolayısıyla performansınız düşer. İlaç kullanıp kullanamayacağınıza sadece doktor karar verebilir.
· Sınava yakın her zamanki uyku alışkanlıklarınızı değiştirmeden, dinlenebileceğiniz kadar uyuyun.
· Alışkın olmadığınız yeni tat ve yiyecekleri en azından son bir hafta denemeyin. Alışkın olduğunuz şekilde beslenmeye devam edin.
· Sınava gireceğiniz yeri görün ve nasıl gideceğinizi belirleyin.
· Gideceğiniz yerin mesafesini düşünerek, endişe yaşamadan zamanında sınav yerinde olmaya çalışın.
· Öncelikle yarıştığınız kişi kendinizsiniz. Unutmayın, 180 dakikayı en iyi şekilde değerlendirmek sizin elinizde.
· Yapıcı düşünün, hiçbir kaygı belirtisinin sizin performansınızı en iyi şekilde kullanabilmenize ve dikkatinizi azaltmasına izin vermeyin.
Sorulara odaklanın
· Sınavın sonucuna değil, performansınızı en iyi şekilde kullanabilmek için sorulara odaklanın.
· Dikkatinizi diğer adaylara, çevredeki herhangi bir ses veya gürültüye değil, kendi sınav kitapçığınıza, sorulara ve cevap kâğıdınıza odaklanın.
Diyafram nefesiyle kaygınızı azaltın
Kaygı durumunda ortaya çıkan bedensel belirtileri azaltmada gevşeme yönteminin etkisi bilimsel olarak kanıtlandı. Bu nedenle kaygının yol açtığı rahatsız edici bedensel uyarımlarla baş etmede önemli bir yeri var. Gevşemeyi en kolay yoldan, sağlıklı bir nefes alma şekli olan diyafram nefesini alarak uygulayabilirsiniz.
Bu nefesi daha iyi hissedebilmek için gözlerinizi kapatın, sağ elinizi karnınızın üzerine, sol elinizi göğsünüzün üzerine koyun. Eğer diyaframı harekete geçirecek şekilde nefes alıyorsanız sağ elinizin hareket etmesi gerekiyor.
Diyaframdan nefes alma bir alışkanlık haline geldiğinde gözünüzü kapatmanız, elinizi karın ve göğüs üzerine koymanız gerekmez, egzersizi her yerde uygulayabilirsiniz. Daha önceki sınavlarda bedeninizin hangi bölgesinde kasılma olduğuna dikkat edin ve gevşemeyi bu amaçla kullanın. Solunumun düzenlediği ve gevşemenin sağlandığı durumda bedeninizdeki fizyolojik tepkiler olumlu yönde değişir, dikkati çeldiren belirtiler ortadan kalkar ve sınavda istediğiniz performansı gösterebilirsiniz.
