Çocuklara yatacakları zamanlar önceden söylenmeli, bu bir kural haline getirilmeli ve çocuğun buna itiraz etmesine mahal verilmemelidir. Kurallar son anda konulmamalı, önceden belirlenmiş şekilde açık ve net olmalı.
Çocuklarıyla ilgili uyku sorunu yaşayan ailelerin sayısı bir hayli fazla. Bu oran teknolojik gelişmeler ve şehir hayatının özelliği gereği gün geçtikçe artıyor. Tabii bunun belli başlı sebepleri var. Bunlardan en önemlisi hayatı düzenli ve planlı yaşayamama ve bu düzensizliğin çocukların düzenini de altüst etmesi. Sorunun en önemli sebebi uyku konusunda belli bir düzen ve ritmin tutturulamamasıdır.
Çocuklarının çok geç yattığı şikayetiyle bize danışmaya gelen aileyle konuşunca bu ailenin çok plansız bir hayat yaşadığını anladık. Anne baba hafta içi sık sık ya misafir kabul ediyorlar ya da birilerine ziyarete gidiyorlar. Çocuk da haliyle geç yatmaya alışmış. Misafirlik olmadığı günde de erken yatırmaya çalışıyorlar; ama bu sefer de çocuk yatmak istemiyor. Ailenin hayatı düzensiz olunca bu çocuğa da aynıyla yansıyor.
Peki ne yapacağız? Hayatımızın ve uykumuzun düzene girmesi adına ziyaretleri keselim akrabalıkları unutalım mı? Hayır... Evde misafir olsa bile çocuğun yatma saati aksatılmamalı. Misafirlerin çocukları varsa, "Bizim çocuğun yatma saati geldi isterseniz sizin çocuğa da bir yer ayarlayabilirim." denmelidir.
Misafirlikteyseniz "Çocuğun yatma saati geldi." deyip ya müsaade istemeli ya da çocuğunuzu yatırabilecekleri uygun bir yer göstermelerini istemelisiniz. Hatta en iyisi misafirlikleri cuma ve cumartesi gecelerine alın. Böylece bu zorlukları yaşamak zorunda kalmazsınız. Çocukken bunun örneklerini sıkça yaşadım. Babam 'çocukların uyku saati geldi' diyerek misafirlikten kalkar eve gelirdik. Babam bu kararlı tutumu gösterince biz çocuklara da herhangi bir itiraz hakkı kalmazdı.
Çocuklara yatacakları zamanlar önceden söylenmeli, bu bir kural haline getirilmeli ve çocuğun buna itiraz etmesine mahal verilmemelidir. İtirazlar genellikle bizlerin kuralları koyuş biçimimizden kaynaklanır. Bunun için:
Kurallar son anda konulmamalı, önceden belirlenmiş şekilde açık ve net olmalı. Akşam olup çocuğun yatma saati geldiğinde "uuuuu saate bak kaç olmuş, yürü yatağa bir daha bu saate kaldığını görmeyeyim. Bundan sonra 09.00 oldu mu yatağa..." şeklindeki bir kural koyma çabası boşa gidecektir. Bunun yerine eşler konuyu konuşmalı, sınıf öğretmenine veya uzman insanlara danışarak çocukla ilgili bir yatma saati kararlaştırmalı. Her iki eş de kararlaştırılan saatin arkasında durmalıdır. Kurallar tartışmaya sebep olmayacak şekilde oluşturulmalı. Evde birden fazla çocuk varsa "sen küçüksün erken yat, sen büyüksün şöyle yap" gibi söylemlerle kural konulmamalı. Bu kardeşler arası kıskançlığı ve çekişmeyi artırabilir. Kural kişiye bağımlı değil zamana bağımlı konulmalıdır. Örneğin "Bizim evde ilkokul 1. kademede okuyanlar 08.30'da, ikinci kademeye gidenler 09.30'da liseye gidenler 10.30'da yatacaktır." şeklinde anne baba tarafından açıklanan kurala itiraz gelmez. Çünkü kural şahsa göre değil zamana göredir. Kuralların arkasında durulmalı. Koyduğunuz kuralları "aman canım bir kereden bir şey olmaz" diyerek önce siz çiğnemeye başlarsanız çocuğunuz buna asla uymayacaktır. Yatma saati bir kural ise ondan taviz verilmemeli. Yoksa çocuklar "Anne ne olur beş dakika daha, 10 dakika daha derken bir de bakmışsınız yatma saatini 2-3 saat geciktirmiş. Esnekliği çocuğun beş 10 dakikası ile belirlemeyin. Çocuklarda davranış geliştirme ve belli bir davranışı alışkanlık haline getirebilmek zor bir süreç değildir. Bu yatma alışkanlığının kazanılması konusunda da böyledir. Önemli olan her bir çocuğa yatış zamanı olarak makul zamanlar belirlemek ve belirlenmiş bu zamanı anne ve baba olarak kararlı bir şekilde uygulamaktır.
