 |
Telefonunu ise ertesi sabah açıyor ve hayatına kaldığı yerden devam ediyor. Bahadır Erol, 37 yaşında, özel bir şirkette yönetici olarak çalışıyor. Son üç yıldır, tatile çıktığında cep telefonunu kapalı tutuyor. Kesinlikle laptopunu yanına almıyor, kafelere gidip maillerini açmıyor, internette gezinmiyor. Tatilinin sonunda o da 'teknolojiyle olan ilişkisine' kaldığı yerden devam ediyor. Son dönemlerde etrafınıza kulak verirseniz şu serzenişleri duymanız muhtemeldir: "Bir hafta internet kullanmayacağım, mail kutumu açmayacağım, cep telefonumu kapatıp kafamı dinlemek istiyorum. Haberiniz olsun arkadaşlar bana ulaşamazsanız şaşırmayın." ya da "Bugün akşama kadar telefonum kapalıydı, oh çok rahat ettim..." Teknolojinin hayatımıza hükmettiği, bizi yönettiği bir gerçek. Onun emrinden çıkamıyoruz, telefonumuzdan, bilgisayarımızdan uzaklaşınca kendimizi huzursuz hissediyor, hemen internet bulunan bir ortama ulaşma isteği, mailleri kontrol etme dürtüsüne kapılıyoruz. 'İnternet bağımlılığı' tıpkı uyuşturucu bağımlılığı gibi doktorların araştırma alanlarından biri oldu. 15 saat boyunca bilgisayar başından kalkmayan adamlar, evine ambulans çağırıp çocuğunu ekranın karşısından kaldırmak için çaresizce çırpınan annelerin hikâyelerine çok rastlar olduk. Bu bağımlılığa yakalanmak istemeyenler ise çareyi 'teknoloji detoksu' yapmakta buluyor. Tıpkı Ahmet Türker ve Bahadır Erol gibi. Teknolojiden vazgeçemeyen ama bir süreliğine de olsa ara vermek isteyen herkesin bu detoksa ihtiyacı var.
***
Teknoloji detoksu nedir?
Detoks kelimesi bilindiği gibi, cilt ve vücut bakımında kullanılan bir kavram. Vücudumuza çeşitli yollarla giren ve atık madde olarak dışarı atılmayı bekleyen zararlı toksinlerden kurtulmak olarak tanımlanıyor. Bir tür arınma yöntemi. Kullandığımız teknolojik aletler yaydıkları titreşimlerle vücudumuzda elektromanyetiklerin birikmesine neden oluyor. Her taraftan frekans dalgalarına maruz kalıyoruz ve bu dalgalar beyinde ciddi tahribatlar oluşturuyor. Teknoloji detoksu, kısa bir süreliğine teknolojiden uzak durmak, arınmak demek. Teknolojinin kontrolünü sağlamaya yönelik bir hareket, bir alışkanlık, hem de bir düşünce biçimi aynı zamanda. Teknolojiye toptan düşman olmak doğru değil ama detoks yaparak onu kontrol altında tutmak mümkün. Sade yaşam konusunda araştırmalar yazan Veli Sırım, "Teknoloji detoksunun iyi yönü, tamamen kontrolüne girdiğimiz, hayatımızı kolaylaştırdığını zannettiğimiz, aslında sınırlandıran teknolojik imkanları emrimize amade yapması." diyor.
***
Nasıl yapabilirsiniz?
Öncelikle teknolojiden uzak durma konusunda kararlı olup olmadığınızı iyice sorgulayın. Cevabınız 'evet'se psikiyatri uzmanı Hakan Erkaya'nın aşağıdaki önerilerini dikkate alabilirsiniz...
Günlük olarak bilgisayar karşısında bulunduğunuz saati kısıtlayın. İşten geldikten sonra evde bilgisayar karşısına oturmayın.
Hafta sonları eğer mümkünse mail ya da telefon trafiğini sınırlayın.
Telefonunuzu kendi belirlediğiniz bir saatte ya da dönemde bir süre kapalı tutun.
Boş vakitlerinizi teknolojiden uzak ortamlarda geçirin. Play station oynamak yerine arkadaşlarınızla buluşun.
'Bedava konuşma sürem, mesajlaşma hakkım var' diye saatlerce telefon görüşmesi yapmayın.
Teknolojik ürün alırken, 'Benim gerçekten buna ihtiyacım var mı, varsa ne kadar? Elimdeki diğer imkanlarla bu ihtiyacı ne kadar giderebilirim?' sorularıyla kendinizi sürekli sorgulayın. Çünkü sorgulamak yani otokontrol, teknoloji detoksunun ana şifresi.
***
Detoksa ihtiyacınız olduğunu nasıl anlarsınız?
32 yaşındaki Arzu Kömek, asistan olarak iş hayatının içinde. İnternet ve cep telefonu kullanıyor. Günlük haberleri internetten takip ediyor, bankacılık işlemlerini internetten yapıyor. "Teknolojiden uzaklaşma ihtiyacı hissediyorum ama yapamıyorum. Yoruluyorum, gerekli gereksiz telefonlar çalışıyor ya da mailler geliyor. Bir an cevap vermeyeyim diyorum ama olmuyor." diyor. Eğer sizde de aynı belirtiler baş gösteriyorsa bağımlı olmanıza az kaldı demektir. Hemen kendinize detoks uygulayın.
***
Teknolojiyle uzun süre meşgul olan insanlarda;
Fiziksel yorgunluk baş gösteriyor.
El ve ayak parmaklarında yorulma, kalp krampları, görme güçlükleri yaşanıyor.
Bir yandan maile bakan, diğer taraftan bir soruya cevap veren, ardından bilgisayarda başka bir işi yürüten insanlarda zihinsel yorgunluk had safhaya ulaşıyor. Dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon sorunları baş gösteriyor. Hakan Erkaya, "Hem zihinsel fonksiyonların yerine gelmesi, dikkatin tekrar toparlanması hem fiziksel semptomların toparlanması için bir süre teknolojiden 'arınmak'ta fayda var. Eğer teknoloji bağımlısı olursanız detoks yapmanız da çok zor olabilir. Şimdiden önlem almaya başlayın." diyor.
