Tatilde çoğuma ne yapmalıyım?

Dört gözle beklenen tatile bu sene Kurban Bayramı da eklendi. Öğrencilerin keyfi de arttı. Yoğun geçen dört ayın ardından çocuklar sabahın erken saatlerinde ya da akşamın geç saatlerinde yollarda olmayacak. Birçok öğrenci, tatil boyunca kitap ve

Dört gözle beklenen tatile bu sene Kurban Bayramı da eklendi. Öğrencilerin keyfi de arttı. Yoğun geçen dört ayın ardından çocuklar sabahın erken saatlerinde ya da akşamın geç saatlerinde yollarda olmayacak. Birçok öğrenci, tatil boyunca kitap ve defterlerini bir köşeye atar ve okulların açılış gününe kadar bütün gün televizyon seyredip geceleri geç saatlerde yatar. Ya da odasına kapanıp bilgisayar başında saatlerini harcar. Anne-babalar, ?Televizyon seyretmiyor, bilgisayarla oynaması daha iyi? diye düşünebilir. Bazı ebeveynler de, ?Oğlum tatil zaten, geç yatabilirsin? toleransını çoktan vermiştir. Peki yarıyıl tatili, her şeyin bir köşeye itilip, bütün gün televizyon seyredip, bilgisayarla oynamak, dışarı çıkıp gezip-tozmak mıdır? Bir de çocuğunuzun ne okuduğunu, ne seyrettiğini, hangi siteye girdiğini, hangi filmi izlediğini biliyor musunuz? Onların önüne alternatif etkinlikler sunup, gezmenin de bir anlamı olduğunu hissettirebiliyor musunuz?

Birçok anne-babaya göre, çocuk yaramaz değilse, kimseye de karışmıyor, size sorunlarıyla gelmiyorsa ?iyi çocuk?tur. Çocuğunun ne yaptığından, nereye gittiğinden, kiminle arkadaşlık ettiğinden haberi olmayan ebeveynlerin, çocuklarını acımasız bir dünyanın kollarında yalnız yaşama mücadelesine attığını bilmeleri gerekir. Çocukları, anne ve babaları bu yarıyıl tatilinde yalnız bırakmadık. Ailem'in bu sayısının her eve bir rehber olmasını istedik. Yarıyıl tatilinin tamamen eğlenceyle ya da tamamen amaçsız işlerle geçirilmemesi için bir dizi öneriler hazırladık.

Dinlenmek tembellik yapmak değildir

Çocukların okula gitmediği tatil dönemlerinde, evde verilecek eğitim ön plana çıkar ve gün boyu çocuğuyla birlikte olduğu için eğitimde söz sahibi olan anne, günlük plan çizelgesine yeni maddeler eklemek zorundadır. Annenin hassasiyeti, tatil kavramının çocuğun zihninde nasıl şekilleneceğini de belirler; tatil eğlenceyle eğitimin kol kola yürüdüğü bir zaman dilimidir.

Çocuklar tatilin tembellik olmadığını nasıl anlar?

Anne, çocuğunun bütün gününü televizyon başında geçirmesine göz yummuyor ve onunla vakit geçiriyorsa, günün belli saatlerinde kitap okuması için çocuğunu teşvik ediyorsa, matematik problemleri yapılması zorunlu bir ev ödevi havasından uzak, merakla ve heyecanla çözülüyorsa, akraba ziyaretleri yapılıyorsa, çocuk odasını toplamak, sofra kurup kaldırmak gibi ev işlerinde annesine yardımcı oluyorsa, anne ve babayla hem evin dışında hem içinde verimli saatler geçiriliyorsa, tatil de verimlidir. 

Çocuğunuzun bir hobisi var mı?

Eğer dikkatle gözlerseniz, çocuğunuzun ileride bir bilim adamı mı; yoksa bir sanatçı mı olacağını şimdiden anlayabilirsiniz. Siz öncelikle çocuğunuzun önüne bir müzik enstrümanı, boya kalemleri, bozup yeniden birleştirebileceği objeler, renkli kumaş parçaları ya da bir yerküre koyarsınız, o dilediğiyle ilgilenir; anne ve babanın çocuğu için yapacağı en iyi şey de budur aslında; imkan sunmak, baskı yapmamak ve çocuğun güçlü olduğu alanlara vurgu yapmak. 

Onu motive edici şeyler yapın

Çocuğunuz kırık notlarla dolu karneyi çekinerek size uzatsa da, onu kucaklayın ve sevginizi gösterin. İyi karneye hediye verdiğiniz gibi kötü karneye de teselli hediyesi verin. Bunun, surat asıp onu azarlamaktan daha etkili olduğunu ikinci dönem göreceksiniz. 

Çocuğunuza bağırmayın

Kötü karne getiren çocuğunuzu suçlamayın. Onu tehdit etmekten, eleştirmekten ve ona lakap takmaktan kaçının. Bağırma, dövme ve cezalandırma gibi onur kırıcı davranışlardan kesinlikle uzak durun. Başka arkadaşlarıyla kıyaslamaktan uzak durun. 

Alternatif faaliyet alanları bulun

Vaktini boşa harcayan çocuklarınızın zamanını düzene koyun. Aksi takdirde 2. dönem başlangıcında uyum sağlamakta zorlanacaktır. Televizyonu çok izlemesine, bilgisayarda saatlerce oyun oynamasına ve internette vakit geçirmesine izin vermeyin. Bunlar yerine alternatif şeyler bulun. 

İdeal çalışma süresi ne kadar olmalı?

Araştırmalar bir öğrencinin fiziksel ve ruhsal bir sorunu yoksa 20 ile 40 dakika arasında dikkatini bir konu üzerinde yoğunlaştırabildiğini ortaya koymuştur. Bu durum kişinin derse olan ilgisi, dersin zorluk derecesi gibi unsurlara göre değişebilir. Ama ideal bir çalışma süresinin 40-45 dakika altına inmemesi gerekir. Kısa aralıklarla yapılan molalar konsantrasyonun bozulmasına neden olacaktır. Dersi çalıştıktan sonra 5 dakika da dersin tekrarına ayırın.

Bilgiyi öğrenmek kadar bilginin sonradan nasıl hatırlanacağını düşünmek de önemlidir. Bilgiyi hatırlamanın en iyi yolu bilgiyi çok iyi kavramaksa da hatırlamak için oluşturulacak çağrıştırıcıların faydası büyüktür. Fakat, en iyi çağrıştırıcılar konunun içindedir; yeter ki konu iyi öğrenilsin.

İç disiplin nasıl güçlendirilir?

Hedefe gitmenizi sağlayacak sebeblerin listesini yapın.

Asıl hedefe giden yolda küçük hedefler belirleyerek öncelikle bu hedefleri aşın.

Hedeflerinizin gerçekleşip gerçekleşmemesine göre kendinize ödül ve cezalar verin.

Belli aralıklarla sonuçları değerlendirin.

Sizi karamsarlığa sürükleyen insanlarla görüşmeyin.

Hedefe gitmenize uygun bir çevre edinin.

İşlerinizi ertelemeyin. 

Bilinçaltı söylenene inanır

Araştırmacılar, bilinçaltının pek çok yönden inanılmaz derecede kuvetli olmasının yanı sıra, kolaylıkla şaşırtabildiğini keşfetmişlerdir. Eğer siz; ?Temel bilgilerim eksik, çok unutkanım, çok işlem hatası yapıyorum, matematiğim zayıf, fiziği anlayamıyorum, falanca dersin hocasını hiç sevmedim, bu yıl kazanma şansım düşük.? gibi sözleri gün boyu kendi kendinize söylüyorsanız, bilinçaltınız bunları ?doğru? kabul eder. Joseph Murphy, ?Zenginliğin Bilinçaltı? isimli kitabında, ?Bilinçaltı aptaldır. Ne söylerseniz, ne düşünürseniz onu doğru kabul eder. Şakadan hiç anlamaz. ?Analiz bilincin görevidir'. Bu özelliği yüzünden onu, olmasını istediğimiz doğrulara kolaylıkla ikna edebilirsiniz.? der.

Kitapları nasıl okumalıyız?

Kitapsız bir tatil asla düşünülmemeli. Belli bir program çerçevesinde kitaplardan ruhlarımıza kalıcı, müspet izler aranmalı. Öncelikle ilgi alanlarınızı iyi tespit edin. Seçtiğiniz kitapların hep aynı konuyu içermemesine dikkat edin. Örneğin sabahleyin bir tarih kitabı okumaya başladıysanız öğleden sonra bunu bir roman ile devam ettirebilirsiniz. 

Tatil planında neler olmalı?

Gece yatış ve sabah kalkış saatlerinizin düzenli olması sağlığınız için önemlidir.

5 günün her günü aynı planla hareket etmeniz gerekmez.

Günün belli saatlerini kitap okumaya, ev gezmesine ayırabilirsiniz.

Gün içinde anne-babanıza yardım edilecek konu başlıkları unutulmamalı.

Haftalık yapılabilecek etkinliklere sinemaya gitme, arkadaşlarla buluşma eklenebilir.

Planınıza özel ilgi alanıza giren şeyler varsa onları da eklemelisiniz.

Bayrama kendinize izin verin

Kurban Bayramı haftasını yakınlarınızı ziyaret ederek, büyüklerin ellerini öperek geçirdiğiniz için plana uymanız zor olur.

Gününüz televizyonla geçmesin

Önünüzde tam 15 gün var. Soğuk ve kış. Bütün gün evde televizyon karşısında vakit geçirmeyin.

Kalem kağıtlarınızı aldınız mı?

Her öğrenci 15 günlük bir ?tatil planı? çıkarmalı. Bu plan sizin hayatınızın önemli bir adımı olacak, biliyor musunuz? 

Deneyler ve el becerileri yapabilirsiniz

Kış dolayısıyla dışarı çıkmanın mümkün olmadığı elverişsiz hava şartlarında evde vakit geçirebilecek el becerileri ve deneyler gerçekleştirebilirsiniz. Çocuğunuzla birlikte evdeki kullanılmış düğme, konserve kutusu, boncuk, ilaç kutuları gibi malzemelerden el becerileri yapabilirsiniz. Çocuğunuzun okulda öğrendiği fen bilgisi deneylerini yapmak da onun oldukça hoşuna gidecektir.

1- Çocuğun karnesinde kırık notlar var. Nasıl davranmalıyım?

Çocuğunuzun yeteneğini ders notlarına göre değerlendirip, onu suçlamak yanlış bir davranıştır. Kızıp bağırmak, tehdit etmek, aşağılamak asla çözüm değildir. Bilâkis çocukta yeni sorunlar ortaya çıkarır. Realist yaklaşın ve üzüntüden çok ona güvendiğinizi hissettirin.

2- Tatilde çocuğa ders çalıştırmalı mıyım?

Çocuğun hak ettiği bir tatili görmezlikten gelmek yanlıştır. Ama onu fazla serbest bırakıp tembelliğe de alıştırmamak gerekir. Başarısız dersleriyle ilgili sıkıcı olmayan ve sizin de katılacağınız bir çalışma programını uygulayabilirsiniz. Eğer çalışmak istemiyorsa zorlamamalısınız.

3- Bütün ders notları yüksek olan çocuğuma istediği hediyeyi almam doğru mu?

Çocuğunuz başarılı olduğu için onu motive edecek hediyeler almanız yerinde bir davranıştır. Ama maddi gücünüzü aşan hediyeler almanız gerekmiyor. Sizinle sene başında karne hediyesi için pazarlık yapan çocuğunuzun iyi notlar alması öncelikli bir hedef haline gelmemeli, hediye için ders çalışır pozisyonda olmamalıdır. Çocuk şımartılmamalıdır.

4- Komşu çocuğunun başarısını, kendi çocuğuma örnek olarak göstermem doğru bir davranış mıdır?

Her çocuk kendi kişisel ve ruhsal yapısıyla ayrı bir dünyadır. Başkasıyla karşılaştırmak onu değersiz görmek ve dünyasını hafife almak anlamına gelir. Başarılı insanlara gıpta etmekten çok nefret ve düşmanlık duyguları besler.

5- İki çocuğumdan birisi derslerinde çok başarılı değil. Ne yapayım?

İkisine birden hediye almalı ve güler yüzle yaklaşmalısınız. Birine ödül, diğerine ceza yöntemi birbirlerine olan sevgilerini perdeleyebilir.

Alternatif arkadaş ortamları hazırlayın

Olumsuz bir arkadaş ortamı ergenlik dönemindeki davranış bozuklukları ve zararlı alışkanlıkların en önemli nedenlerindendir. Bazı gençler kendilerini olumsuz ortamlarda büyük ölçüde koruyabilirken bazı gençler daha çabuk etki altında kalırlar. Bu sebeple oturulan muhit, ev, okul, dershane gibi çevrenin dikkatle seçilmesi önemlidir. Çocuk ve gençlerin olumsuz arkadaş etkisinden korunması için alternatif arkadaşlar bulmasına yardımcı olmak, bunun için aile ziyaretlerine gitmek, sosyal faaliyetlere göndermek, okul ve dershane hocalarından gencin sevdiği, kendisini yakın hissettiği aile dostları ve akrabalardan destek almak, doğrudan yönlendirmekten daha etkili olabilmektedir. Zira bilhassa lise çağında genç, ailesinden çok arkadaşlarından ve dış çevreden daha çok etkilenir.