Psikiyatrist Dr. Sabri Yurdakul, ÖSS'ye girmeye hazırlanan gençlerin sorularını yanıtladı:

GÖZ EGZERSİZLERİ YAPIN
* Sınavda uykum gelirse ne yapmam gerekir?
Eğer sınavda uykunuz gelirse yapabileceğiniz en iyi şey; sınava 20 saniye aralıklarla mola vermenizdir. Sorulara bakmadan gözlerinizi kapatın. Daha sonra gözlerinizi germe egzersizleri yapın. Ellerinizle gözlerinize dairesel hareketler yaparak, uykunuzu açmaya çalışın. En etkili yöntem; yüzünüzü yıkamanızdır. Fazla vakit kaybetmeden yüzünüzü de yıkayabilirsiniz. Sorulara konsantre olarak, uykunuzun olduğunu unutmanız da işe yarar.

ONLARA 'PEKİ' DEYİN!
* Ailem bana hep ÖSS'de ilk tercihini kazanan kuzenimi örnek gösteriyor. Bu davranışları bendeki çalışma isteğini azaltıyor. 'Ben de o kadar başarılı olabilecek miyim?' diye düşünüp, duruyorum. Sizce ailemin bu davranışı doğru mu?
Ailenizin bu davranışı desteklenemez. Güven sarsıcı bir tutum ama bu durumda "Bana karışmayın, ben bildiğim gibi çalışırım" demek yerine, "Elimden gelen gayreti gösteriyorum, bunu artırmaya da çalışıyorum ama bu sözleriniz beni üzüyor" diyerek onları uyarabilirsiniz. Bütün bunlara rağmen aileniz hala ısrarla bu tavırlarını sürdürüyorsa, yapılacak en iyi iş ; 'peki' demeniz olur. Unutmayın ki; insanlar başka fikirde ise, sizin fikirlerinizin de değişmesi için uğraşabilirler. Böyle bir durumda ailenize "Haklısınız, daha çok çalışmalıyım" dediğinizde söyleyecek lafları kalmayacak ve böylelikle 'çalış' diye üstünüze gelmeyeceklerdir.

RAHATSIZLI?INIZ BİLİNSİN
* Ailem devamlı beni ve kardeşimi ne zorluklarla okuttuklarından bahsediyor. 'Ya ailemin emekleri boşa çıkarsa' diye büyük korku yaşıyorum. Sizce ailem ben daha çok çalışayım diye mi, böyle yapıyor?
Sınavlar kişiliğin değil, bilgi birikiminin değerlendirilmesi için kullanılan ölçme araçlarıdır. Sınav karşısında duyulan kaygıları en aza indirmek için aile olarak sınav karşısında öncelikle kendi duygularınızı tanıyıp kontrol etmelisiniz, ki çocuklarınıza yardımcı olabilesiniz. Bu durumda ailenizin bu davranışlarının sizi rahatsız ettiğini, onları kırmadan yüzlerine söyleyebilirsiniz.

DOKTOR İLAÇ VEREBİLİR
* Sınavda heyecandan hiçbir şey yapamamaktan korkuyorum. Kaygı giderici ilaçların faydası olur mu?
Kaygı; bilinmeyenden duyulan korku olarak kabul edilmekte ve sınava hazırlanırken duyulan düşük düzeyde kaygının başarıyı artırdığına inanılmaktadır. Çünkü bu kaygı, sizi ders çalışmaya yönlendirir. Ancak bu kaygı artıp, eliniz kolunuz korku nedeniyle tutmaz oluyor ve heyecandan okuduğunuzu anlamaz hale geliyorsanız, o zaman mutlaka ortadan kaldırılması gerekmektedir. Profesyonel bir destek, bu durumda zorunludur. Doktor size ilaç verirse, 'sınavda uyurum' korkusuyla bunları almazlık yapmayın. Bu, sizin sınav korkunuzdan sıyrılmanıza yardım eder. Tekrar ediyorum; bu ilaçları bir doktor size tavsiye etmelidir.

PSİKOLOJİK DESTEK ALIN!
* Deneme sınavlarında bana bir korku geliyor. "Kalp krizi geçiriyorum" diyorum. Hastaneye gitmek için sınavı yarıda bırakıyorum. Doktorlar muayene ettikten sonra bir şeyimin olmadığını söylüyor. Öyleyse neden böyle oluyorum?
Panik atak çoğu kez fiziksel belirtilerle ortaya çıkan, korku ve endişe yaratan ruhsal bir hastalıktır. Bu sorunu yaşayan öğrenciler genellikle kalp krizi geçirdiklerini düşünürler, nefes alma güçlüğü çekerler, bayılacaklarını hissettiklerinden hastanelerin acil servislerine başvururlar. Hastalığınızı kabullenin ve bu konuda psikolojik yardım almayı kabul edin.
 
Aileler çocuklarına nasıl destek vermeli?
 
Ekol Psikolojik&Pedagojik Danışmanlık ve Eğitim Merkezi Başkanı Pedagog Ebru Erdoğan, sınava sayılı günler kala ailelere tavsiyelerde bulundu:
* 'Sınavı kazanamazsa çocuğumun geleceği ne olur?' tarzındaki söylemler, çocuklar tarafından mutlaka duyulur. Bu da onlardaki kaygının bir doz daha artmasına sebebiyet verir.
* Çocuğunuzun yaşadığı olayları ancak onunla empati kurarak anlayabilirsiniz. Olabildiğince empati kurmaya çalışın. Onun neler hissettiğini ve olayları nasıl algıladığını düşünün.
* Ders çalışması konusunda ısrarcı olmayın. Bu; derslere daha da soğuk bakmasına neden olabilir. Derslerinden uzaklaştığını anladığınızda, onunla, yargılamadan yalnızca konuşun. Gerekirse uzmanlardan destek alın.
* Çocuğunuza, onunla gurur duyduğunuzu söyleyin. Onu çalışmalarından ötürü takdir edin. Sonucunda başarısızlık da yaşansa, o süreçteki emeklerin takdir edilmesi her birey için önem teşkil eder.
* Çocuğunuzla yalnız dersler ve sınav hakkında değil, farklı konularda da sohbet edin.
* Asla ''Ben sana söylemiştim!'' demeyin. Bu, çocuğunuzla sizin aranızda bir çekişmeye yol açar.
* Çocuğunuza ait sorumlulukları siz üstlenmeyin. Formunu doldurmayın, eşyalarını onun yerine hazırlamayın. Bu; onu size bağımlı kılar.
* Sınav günü giydiği kıyafeti, yaptığı makyajı asla eleştirmeyin. Bırakın kendini nasıl rahat hissediyorsa, öyle giyinsin.
* Sınavı kazanamasa da, sizin için önemli olanın kendisi olduğunu vurgulayın. Bunun gerçekliğini ona, ifadenizle ve ses tonunuzla hissettirin.
 
 
ÖSS'ye 16 gün kala 16 öneri
 
Anadolu Sağlık Merkezi'nden Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Zafer Atasoy, ÖSS'ye 16 gün kala gençlere önerilerde bulundu:
1. Alanınıza katkısı yüksek olan derslerle ilgili sorulara ağırlık verin. Hatalı okuma, yanlış anlama ve acelecilik gibi test çözümünü olumsuz etkileyen alışkanlıklarınızı düzeltin. Deneme sınavını tamamen bitirmeden sınav ortamını sakın terk etmeyin.
2. Zamanı iyi kullanmayı öğrenin. Süre tutarak test çözün. Kendinizi süreye göre ayarlamaya çalışın.
3. Uzun süre ders çalışmanın vereceği sıkıntı ve motivasyon eksikliğinden kurtulmak için spor yapın. Günde en az 20 dakika yürüyün. Ancak sizi yaralama riski yüksek olan sporlardan uzak durun.
4. Çalışma zamanında ara verip TV seyretmek, telefon ile konuşmak dikkati dağıtır. Bu gibi etkinlikleri çalışma bitiminde yaparak, kendinize ödül verin.
5. Geçmiş yıllarda çıkmış olan soruları inceleyin. Sınav soruları, geçmiş yıllardakilerin benzeri olacaktır.
6. Sınav günü uykusuz kalmamak için uyku düzeninize dikkat edin. Sınava bir hafta kala çok geç saatlere kadar çalışmayın. Sabah erken kalkmaya kendinizi alıştırın.
7. İlaç ve ağrı kesici maddeleri zorda kalmadıkça kullanmayın. Bazı adaylar, sınav heyecanını ve kaygıyı kontrol altında tutabilmek için yatıştırıcı ilaçlara sığınırlar. Doğal durumunuzun, sınavda başarılı olabilmek için en uygun durum olduğunu unutmayın.
8. Sınava bir hafta kala yeni konuları öğrenmeyi bırakın. Eski öğrendiklerinizi tekrar etmekle ve test çözmekle yetinin.
9. Son günlerde sınavla ilgili konuşmalardan kaçının.
10. Sınava girilecek okul ve salonu birkaç gün önceden görün.
11. Bedeninizi 3 saat belirli tarzda oturma pozisyonuna alıştırın. Çünkü sınavda sürekli aynı pozisyonda oturacaksınız.
12. Sınava 2 gün kala ders çalışmayı bırakın. Çalışmanın sınav sabahına kadar sürdürülmesi, yarardan çok zararınıza olacaktır.
13. Sınavdan bir gün önce sınav günü kaçta kalkılacaksa, o saatte kalkın. Normal yatış saatinde yatın.
14. Sınavdan önceki akşam, yemeğin hafif olmasına dikkat edin
15. Yatmadan önce son kez belge kontrollerinizi yapın.
16. Sabah erken kalkıp ılık duş alın. Kahvaltı yapın ve olumlu düşüncelerle sınav saatini bekleyin.