1-     OKS neden kaldırıldı?

OKS; bugünkü şekliyle amaç haline geldiği için, ilköğretimin çocuğu hayata ve bir üst öğretim kurumuna hazırlamak olan temel görevini yerine getiremez hale gelmesine zemin oluşturmuştur. Özellikle ilköğretim düzeyindeki çocukların hayata hazırlanması vazgeçilmez ve öncelikli öneme sahiptir.

OKS; 2004 yılından beri kademeli olarak yenilenen öğretim programlarının ön gördüğü ölçme - değerlendirme vizyonuna uyum sağlayamamaktadır.  İlköğretimde kullanılan yeni öğretim programları, sonucu değil süreci ölçen ve değerlendiren farklı yöntemler kullanmayı zaruri kılmaktadır.

OKS' de kullanılan sorular Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler derslerini kapsamaktadır, oysa yıl boyunca öğrencinin öğretim gördüğü diğer dersler kapsam dışı tutularak sınavda soru sorulmamaktadır. Bu durum, ?ölçülmeyecek bir öğretimin neden yapıldığı? gibi soruları beraberinde getirmiş, tartışılmasına neden olmuştur. Sonuçta öğrenciler belirli derslere yönelmiş diğer derslerden ve sosyal aktivitelerden uzak kalmıştır.

Türkiye'de okul olanaklarının coğrafik, meteorolojik, sosyolojik etkiler gibi koşullara bağlı olarak farklılıklar göstermesi, eş şartlarda yapılan sınavla eşitlik ilkesini zorlamaktadır. Bir de bu çocukların ergenlik dönemine girmiş ya da girmek üzere oldukları düşünüldüğünde sosyal olumsuzluk yaratmak olasılığı yüksek olmaktadır.

2-     OKS'nin mevcut olumsuzlukları nedir?

Öğrenci başarısının 120 dakikalık ve telafisi olmayan bir sınavla ölçülmesi öğrencilerimizde ve velilerde kaygı, stres, gerilim, tek hedefe kilitlenme gibi psiko-sosyal açıdan olumsuz tutumları berberinde getirmiştir. Ayrıca; gerçek anlamda tüm yönleriyle öğrenci başarısı değerlendirilememektedir.

 OKS odaklı öğretim süreci öğrenciyi okul dışı kaynaklara itmektedir. Bu olanağı olmayan öğrenciler aleyhine fırsat eşitliği bozulmaktadır. Türkiye'deki gelir dağılımları dikkate alındığında yüksek maliyetli okul dışı kaynaklardan her öğrenci yararlanamamaktadır.

OKS odaklı süreç okul içi performansı azaltmış, disiplini olumsuz etkilemiş, öğretmeni yetkinsiz kılmıştır.

3-     Ortaöğretime Geçiş Sistemi nedir?

İlköğretim 6,7 ve 8inci sınıf öğrencilerinin yıllara yayılan seviye ve performans ölçümüyle alacakları puanlara göre ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmelerini esas alan Seviye Belirleme Sınavı (SBS), Yılsonu Başarı Puanı (YBP), Davranış Puanı (DP) olmak üzere üç ana unsura dayanan öğrenci odaklı yeni bir sistemdir.

4-     Ortaöğretime Geçiş Sistemi kapsamı nelerden oluşmaktadır?

Seviye Belirleme Sınavı, Yıl Sonu Başarı Puanı, Davranış Puanı olmak üzere üç unsurdan oluşmaktadır.

5-     Ortaöğretime Geçiş Sistemi tam olarak ne zaman işlerlik kazanacak?

Ortaöğretime Geçiş Sisteminin tam olarak işlerlik kazanması 2009?2010 yılında olacaktır.

6-     Ortaöğretime geçiş neden değiştiriliyor?

İlköğretimde öğrenci performansını daha doğru ve çok yönlü olarak ölçen, ilköğretim düzeyinde sürdürülen eğitim ve öğretimin temel ruhu ile bağdaşan ve ortaöğretim kurumlarına doğru yönlendirilmiş geçişler için zemin sağlayan yeni bir modele günümüz eğitim anlayışlarında ihtiyaç duyulmaktadır.

7-     Ortaöğretime Geçiş Sisteminin eğitim sistemimize nasıl bir katkısı olacak?

§    Yeni bir anlayışla sunulan ortaöğretime geçiş modelinden öğrenciler adına, eğitim adına, gelecek adına beklentiler geniş bir yelpazeye yayılmaktadır.

§    İlköğretim programlarının öğretilmesi ön plana çıkarılarak öğrencilerin muhakeme ve yorum yapma yetenekleri gelişecektir.

§    Öğrencilerin bireysel gelişimleri, yetenekleri, ilgi alanları, farklılıkları, bilgi ve becerileri tam ve güvenilir olarak ölçülmüş olacaktır.

§    Öğrencilerin ilköğretim süresince gerçekleştirmiş oldukları davranışlar ile yöneltme yönergesi çerçevesinde belirlenen yetenek ve ilgileri ortaöğretime geçişte değerlendirilmiş olacaktır.

§    Okullar ve veliler öğrencilerin bilişsel ve davranışsal gelişim düzeyini her yıl düzenli olarak takip edebilecek, gereken önlemleri zamanında alma olanağı bulacaklardır.

§    Eğitim sistemi, bir kereye mahsus yapılan tek oturumda yapılan ve bir sınav olan OKS' ye odaklı olmaktan kurtulacaktır.

§    Genel liselerin eğitim kalitelerinin artırılmasına katkı sağlayacaktır.

§    Sınavların zamana yayılması ile öğrencilerin ve velilerin yaşadığı sınav stresi optimal noktada (olması gereken düzeyde) tutulacaktır.

§    Yılsonu başarı puanının değerlendirmeye katılması, okulda yapılan sınavların da önemini artıracak ve öğrenci tüm derslere aynı ilgi ve gayreti gösterecektir.

§    Okul dışı kurumlara olan bağımlılık azalacaktır.

§    Ortaöğretime geçişte sürece dayalı ve objektif bir yerleştirme sistemi gelişecektir.

§    Okul kültürü, öğretmenin etkinliği bağlamında daha güçlü hâle gelecektir. Okula yönelme artacak devamsızlık azalacaktır.

§    Öğrencilerin yetenek ve ilgi alanlarının ortaöğrenime geçişte değerlendirilmesine imkân verilecektir.

§    Okulda sunulan eğitim ve öğretim güçlendirilecek, daha anlamlı hâle gelecektir.

§    6, 7 ve 8inci sınıflarda yapılan sınavların herhangi birisinde çeşitli nedenlerle başarısız olan öğrencilere diğer sınavlardaki başarılarıyla değerlendirilmiş olup bir anlamda öğrencilere telafi imkânı verilecektir.

§    Eğitim ve öğretimin sınav merkezli olmaktan çıkarak öğrenci ve okul merkezli olması sağlanacaktır. 

§    Ergenlik döneminin coğrafi farklılıklar nedeniyle değişik yaş gruplarında yaşanması ve bu dönemde sınava giren öğrencilerin olumsuz etkilenmeleri, her sınıf ve yaş kademesinde değerlendirmenin yapılacak olması sebebiyle en az düzeye indirgenecektir.

§    Mesleki eğitime bilinçli yönelme artırılacaktır.

§    Okulların, yöneticilerin, öğretmenlerin, öğrencilerin ülke genelinde ayrıntı düzeyleri belirlenebilecek, görülen eksikliklerin giderilmesi sağlanacaktır.

8-     Ortaöğretime Geçiş Sisteminin değiştirilmesiyle dershanelere yönelim artacak mı?

Ortaöğretime geçişte uygulanacak yeni model sürece dayalı ve çok yönlü olarak öğrenci başarısını ölçmeye yönelik bir sistem olduğu için dershanelere bir yönelim sağlamayacak.  Sistemin unsurlarından sadece biri olan Seviye Belirleme Sınavı, öğrencinin derste gördüğü konulardan temel düzeyde ve zor olmayan sorulardan oluşmaktadır. Müfredat dışı soru sorulmayacağından derslerle sorular birbiriyle örtüşecektir. 6 ve 7inci sınıflarda SBS yapılacağından okul dışı kurumlarca SBS yapılmayacak; süreci veli göreceğinden 8inci sınıfta yığılmalar olmayacak ve okul dışı kurumlara olan talep azalacaktır.

9-     Seviye Belirleme Sınavı (SBS) nedir?

İlköğretimin 6, 7 ve 8inci sınıflarında öğrencinin derslerden, o yılın müfredatında belirtilen kazanımları elde etme seviyesinin ölçüleceği Millî Eğitim Bakanlığı tarafından her yıl haziran ayında ders kesiminden sonra düzenlenen merkezi sistem sınavlarıdır.

10- Seviye Belirleme Sınavı zorunlu bir sınav mıdır?

Seviye Belirleme Sınavı zorunlu bir sınav değildir. Ancak; merkezi sistemle öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleştirmede kullanılacak puana etkisi bakımından öğrencilerin bu sınavlara girmesi tavsiye edilmektedir. 

11- Seviye Belirleme Sınavı yılda kaç kez yapılacak?

Seviye Belirleme Sınavı yılda bir kez yapılacak, tüm merkezi sistem sınavlarının mantığına uygun olarak telafisi ya da not yükseltmesi gibi ek herhangi bir sınavı olmayacaktır.

12- Seviye Belirleme Sınavı hangi sınıflarda yapılacak?

2007?2008 Öğretim yılı sonunda 6 ve 7inci sınıflara,  2008?2009 Öğretim yılından sonra ise 6, 7 ve 8inci sınıflara Seviye Belirleme Sınavları uygulanacaktır.

13- Seviye Belirleme Sınavı ne zaman yapılacak?

Ortaöğretime geçiş kapsamında Seviye Belirleme Sınavları her yıl Haziran ayında okulların ders bitiminden sonraki haftalarda yapılacaktır.

2008 yılı için;

6ıncı sınıflar 21 Haziran 2008

7inci sınıflar 22 Haziran 2008 tarihlerinde Seviye Belirleme Sınavları yapılması planlanmaktadır.

 

14- Seviye Belirleme Sınavı kimler katılacak? 

2008 yılı için 6ıncı ve 7inci sınıf öğrencilerine yapılacaktır.

2009 yılından itibaren 6ıncı, 7inci ve 8inci sınıf öğrencilerine yapılacaktır.

15- Seviye Belirleme Sınavı sonuçları nerelerde kullanılabilecek?

Seviye Belirleme Sınav sonuçları yalnızca ortaöğretim kurumlarına geçişte kullanılabilecektir. Sınıf geçmeye herhangi bir etkisi olmayacaktır.

16- Seviye Belirleme Sınavı OKS benzeri yeni bir sınav türü müdür?

Seviye Belirleme Sınavları Orta öğretime Geçiş Sistemini oluşturan unsurlarından sadece biridir. Seviye Belirleme Sınavları özellikleri açısından yeni bir sınav sistemi olarak algılanmamalıdır. Yeni sistemin değerlendirme unsurlarından biridir.

17- Açık İlköğretim Okulu öğrencileri Seviye Belirleme Sınavı ya da OKS'ye girebilecek mi?

Açık İlköğretim Okulu öğrencileri yaşları itibariyle ortaöğretim nüfus çağını geçmemeleri koşuluyla dilerlerse Seviye Belirleme Sınavlarına ya da OKS' ye girebilecektir.

18- Özel eğitime muhtaç öğrenciler Seviye Belirleme Sınavlarına girecekler midir?

Özel eğitime muhtaç öğrenciler isterlerse Seviye Belirleme Sınavlarına girebilecektir. Çünkü bu sistem ve sistemin birer parçası olan sınavlar öğrencinin tüm özelliklerini dikkate alarak ortaöğretime bir yönlendirme yapmayı hedeflemektedir.

19- Yıl Sonu Başarı Puanı(YBP) nedir?

İlköğretimin 6, 7 ve 8inci sınıflarda, öğrencinin o yıl derslerden aldığı yılsonu puanlarının haftalık ders saati ile çarpılarak elde edilen ağırlıklı puan toplamının, haftalık ders saati toplamına bölümü ile hesaplanan puandır.

20- Yıl Sonu Başarı Puanı (YBP)  nasıl hesaplanacak?

Öğrencinin, öğretim sürecinde elde ettiği kazanımları 100 tam puan üzerinden verilecektir. Puanlama daha sonra 500 tam puana dönüştürülerek Yıl Sonu Başarı Puanı hesaplanacaktır.

21- Ortaöğretime Yerleştirme Puanı (OYP) nedir?

6ıncı sınıf puanı (SP6) %25, 7inci sınıf puanı (SP7) %35 ve 8inci sınıf puanı (SP8)  %40 oranında hesaplanmasıyla elde edilen puandır.

22- Davranış Puanı (DP)  nedir?

İlköğretim okullarında; öğrencilerin tavır, davranış ve yetenekleri ile ilgili olarak belirlenen kriterlere göre derslerine fiilen giren öğretmenlerin ayrı ayrı verecekleri puanların aritmetik ortalamasından sistem tarafından otomatik olarak elde edilen puandır.

23- Davranış Puanı hesaplanırken objektiflik sağlanabilecek mi?

Davranış Puanı hesaplanırken birden çok öğretmenin katılımı zorunlu olduğundan subjektif değerlendirmeler olmayacak, sosyalleşme, saygı, sevgi, hoşgörü, insan ilişkilerindeki gelişme, okulu ve çevreyi korumakta gösterilen gayret, yurt sevgisi, kendisini geliştirme çabası buraya yansıyacaktır. Her öğretmen 100 üzerinden puanlama yapacaktır.

24- Davranış Puanı (DP)  nasıl hesaplanacak?

6, 7 ve 8inci sınıflarda öğrencinin davranışlar ile yönlendirme yönergesinin verileri dikkate alınarak yapılan değerlendirmelere göre sistem tarafından otomatik olarak belirlenecektir.

25- Sınıf Puanı nedir?

İlköğretim 6, 7 ve 8inci sınıflar için Seviye Belirleme Sınavı Puanı (% 70), Yıl Sonu Başarı Puanı (%25) ile Davranış Puanlarını (% 5) her 3 puan türün için ayrı ayrı hesaplanarak yerleştirmede kullanılacak olan puandır.

26- Seviye Belirleme Sınavına girmeyen öğrencinin Ortaöğretime Yerleştirme Puanı nasıl hesaplanacak?

Herhangi bir sebeple Seviye Belirleme Sınavına katılamayan öğrencinin sınava girmediği yıla ait Seviye Belirleme Sınavı puanı o yılın en düşük SBS puanı olarak kabul edilecektir. Örneğin: 6ıncı sınıfta sınava girmeyen öğrenci 7inci sınıfta sınava girdiğinde 6ıncı sınıf puanı en düşük puan olarak alınacaktır.

27- Sınıflara göre sınıf puanı hesaplanırken SBS, YBP, DP ağırlıkları nasıl olacak?

6inci, 7inci ve 8inci sınıflar için Seviye Belirleme Sınavı Puanı % 70, Yıl Sonu Başarı Puanı %25 ile Davranış Puanı % 5 oranında hesaplanacaktır.

28- Seviye Belirleme Sınavının testlerin ağırlık katsayıları ne olacak?

Seviye Belirleme Sınavında Türkçe test ağırlık katsayısı 4, Matematik test ağırlık katsayısı 4, Fen Bilgisi test ağırlık katsayısı 3, Sosyal Bilgiler test ağırlık katsayısı 3, Yabancı Dil test ağırlık katsayısı 1 olacaktır.

29- Seviye Belirleme Sınavının soru içeriği nasıl olacak?

Seviye Belirleme Sınavlarında soru içeriğinin öğretim programları odaklı olması, okulda sunulan eğitim ve öğretime dayalı olarak hazırlanması esas alınacaktır. Sorular öğrencinin öğrenim gördüğü yıla ait olacak ve geçmiş yılları kapsamayacaktır.

30- Seviye Belirleme Sınavında hangi derslerden soru sorulacak

Seviye Belirleme Sınavlarında Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler, Yabancı Dil, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinden soru sorulacaktır.

31- Seviye Belirleme Sınavında hangi derslerden soru sorulmayacak?

Seviye Belirleme Sınavında Müzik, Beden Eğitimi, Resim İş ve Seçmeli Dersler ile Rehberlik ve Sosyal etkinliklerden soru sorulmayacaktır.

32- Seviye Belirleme Sınavında soru sayısı ne olacak?

6ıncı sınıflarda 80 adet

7inci sınıflarda 90 adet

8inci sınıflarda 100 adet (2009 yılından sonra)  gibi öğrencinin psikolojik ve fiziksel gelişimi dikkate alınarak farklı sayılarda soru sorulması düşünülmektedir.

33- 2008 yılında OKS yapılacak mı?

2007?2008 Öğretim yılı sonunda OKS son kez uygulanacaktır.

34- Seviye Belirleme Sınavının OKS'den farkı nedir?

OKS; kazanma odaklı sınav olmasıyla öğrencinin genel başarısını ölçen yapıdan uzaklaşmıştır.

Seviye Belirleme Sınavı sürece ve çok yönlü başarı ölçmeye dayalı olduğu için öğrencinin genel başarısını ölçmektedir.

OKS; kazanma ya da kazanamama ikilemi arasında sıkışıp kaldığı için eğitsel nitelikleri ve sosyal etkileri açısından toplumda sıkıntı yaratmıştır.

Seviye Belirleme Sınavı sürece dayalı ölçme yaptığı için anlık ya da dönemsel başarılardan çok genel başarıları ölçmektedir. Bundan dolayı eğitsel nitelikleri daha kapsamlı olup sosyal etki açısından öğrenciyi yıpratmamaktadır.

35- Seviye Belirleme Sınavında özel yetenek liseleri için uygulama nasıl olacak?

Özel yetenek gerektiren liselere ( Spor ve Güzel Sanatlar Liseleri) öğrenci alımı halen uygulanan sistemdeki şekliyle devam edecektir.

36- Seviye Belirleme Sınavının ÖSS'ye katkısı olacak mı?

Öğrenciler, ortaöğretimden başlayarak bilinçli olarak yönlendirileceği için temel eğitimlerini almış, ön hazır oluşlarını tamamlamış olan bir öğrenci kitlesi ÖSS'de ve üniversite başarısında olumlu etkilerde bulunacaktır.

37- 6,7 ve 8inci sınıftan DPY-B sınavına giren öğrenciler 2008'de ayrıca DPY- B sınavına girecek mi?

İlköğretimin 6 ve 7inci sınıflarında okuyan ilköğretim öğrencilerinin Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı(DPY-B)  Seviye Belirleme Sınavıyla birlikte, 8inci sınıfların Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı ise OKS ile birlikte yapılacaktır.

Ancak; 5,9,10 ve 11inci sınıflarda okuyan öğrenciler ise 04 Mayıs 2008 tarihinde yapılacak olan Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavına isterlerse girecektir.

38- Ortaöğretim kurumlarına yerleştirme işlemleri nasıl yapılacak?

Ortaöğretim kurumlarına, yerleştirme işlemi Orta Öğretime Yerleştirme Puanına göre yapılacaktır. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından 8inci sınıfın sonunda tercih başvuruları alınmak suretiyle, puan üstünlüğü esasına dayalı olarak önceden belirlenmiş kontenjanlara göre yerleştirme yapılacaktır.

39- 2008 yılında ilk kez Seviye Belirleme Sınavına girecek adayların 2009 yılında ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmeleri nasıl olacak?

2008 yılında 7inci sınıfta eğitim gören öğrenciler 7 ve 8inci sınıf orta öğretime geçiş puanı ile yerleştirme işlemleri yapılacaktır.

40- 2008 ve 2009 yılında Seviye Belirleme Sınavına girecek olan adayların orta öğretime geçiş puanı hesaplaması hangi oranlarda olacaktır?

Orta öğretim geçiş puanlarının hesaplanmasında 7inci sınıf %40, 8inci sınıf %60 oranında hesaplamaya dâhil edilecektir. 

41- Fen Liseleri,  Anadolu Liseleri, Sosyal Bilimler ve Öğretmen Liselerine yerleştirme nasıl yapılacak?

Fen Liseleri,  Anadolu Liseleri, Sosyal Bilimler ve Öğretmen Liseleri; öğrencilerin Ortaöğretime Yerleştirme Puanı, Bakanlık tarafından belirlenen baraj düzeyini geçmiş olmaları şartı ve tercih sıralamalarına göre yapılacaktır.

42- Seviye Belirleme Sınavının başvuruları nasıl yapılacak?

Aday bankaya sınav ücretini yatırdıktan sonra e-okul sisteminde kayıtlı olduğu için otomatik olarak başvurusu yapılmış olacaktır.

43- Seviye Belirleme Sınavından ücret alınacak mı? 

Seviye Belirleme Sınavında tüm öğrenciler için ücretli olacaktır. Sınav ücreti 10 YTL olarak belirlenmiştir.