Etkinliğin Adı:

ÖZGÜRLÜK VE SORUMLULUK

Sınıf:

11.sınıf

Yeterlik Alanı:

Toplum ve Aile

Kazanım:

Kişisel özgürlükler ile toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar arasında bağlantı kurar.  (Kazanım Numarası 153)

Öğrenci Sayısı:

Tüm Sınıf

Süre:

40 Dakika

Ortam:

Sınıf

Sınıf Düzeni

Oturma Düzeni

Araç-Gereç:

Form 1 (Hikaye 1- Sorular, Hikaye 2- Sorular)

Kaynak:

Erkan, S. (2002)

Süreç:

1)      Öğrencilerle özgürlük ve sorumluluk kavramlarının anlamı üzerine kısaca tartışılır.

2)      Sınıf beş gruba ayrılır ve her gruba birer form verilerek sorular üzerinde tartışarak cevapları kaydetmeleri istenir.

3)      İşlemler tamamlandıktan sonra grup temsilcilerinden cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir.

4)      Aşağıdakilere benzer sorular sınıfa yönelterek grup etkileşimi başlatılır.

a.       Soruları cevaplarken güçlük çektiniz mi?

b.       Hikayelerin kahramanları arasında özgürlüğü yanlış yorumlayanlar var mıydı?

c.       Hikayedeki durumlara benzer durumlarla karşılaştınız mı? Nasıl?

d.       Bu davranışın sorumlu bir davranış olup olmadığına nasıl karar verirsiniz?

5)      Etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve paylaşımlar alınır.

6)      Kişisel özgürlükler ile toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar arasında bağlantı kurmanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

 

Değerlendirme :

 

 

 

FORM 1

Hikaye I:

 

Gülveren lisesi futbol takımı liselerarası ligde oynayan oldukça güçlü bir takımdı.bu sezon oldukça başarılılardı. Konuralp takımının en iyi oyuncusu idi.Hemen hemen her maçta gol atıyordu.Takımın bu sezondaki en önemli maçı önümüzdeki hafta Ramazan bayramının üçüncü günü yapılacaktı.Bu maç kimin finalist olacağını belirleyecekti. Perşembe gününe kadar her şey yolunda gidiyordu. Ancak Konuralp arkadaşlarına bayramda ailesinin üç günlüğüne memleketlerine gideceğini ve kendisinin de onlara katılmasını istediklerini bu yüzden maçta oynayamayacağını söyledi.Takım arkadaşları buna çok üzüldüler ve sinirlendiler.Onu ikna etmeye uğraştılar.Ancak Konuralp ?İstediğim şeyi yapmakta özgürüm? diyordu.

 

Sorular:

 

·          Konuralp ailesine mi, takım arkadaşlarına mı yoksa kendine karşı mı sorumludur? Niçin?

·          Konuralp'in ailesinin takıma karşı sorumluluğu var mıdır? Niçin?

·          Konuralp'in ailesini, seyahati iptal etme ya da Konuralp'in kalması konusunda ikna etmek kimin sorumluluğundadır?

·          Konuralp ailesi seyahate karar vermeden önce,onları oynayacağı önemli maç konusunda bilgilendirmekten sorumlu mu idi?

·          Konuralp bu durum karşısında ne yapacağı konusunda ne kadar özgürlüğe sahiptir.

 

 

Hikaye II:

 

            Orkun'un babası bir şirkette önemli bir görevde 15 yıldır çalışıyordu. Geliri oldukça iyi idi. Bu nedenle de Orkun istediği her şeye kolayca sahip olabiliyordu. Bir gün babası aniden, yaptığı işten nefret ettiğini, artık dayanamayacağını ve işten ayrılıp bir süre işsiz gezeceğini söyledi.

Yıllardır babası ona liseyi bitirdiğinde bir araba alacağını ve dil öğrenmek için onu yurt dışına göndereceğini söylüyordu. Babasının işinden ayrılma kararından sonra artık bunların gerçekleşmesinin imkanı kalmamıştı. Ayrıca babası Orkun'a bundan böyle harçlık da veremeyeceğini, temel ihtiyaçlarının dışındaki isteklerini okuldan artan zamanlarında çalışarak kazanacağı para ile karşılaması gerektiğini söyledi. Orkun bu duruma şiddetle karşı çıktı. Babasının ona harçlık vermekle yükümlü olduğunu, ayrıca ona bir araba ve yurtdışı seyahati borçlu olduğunu ısrarla belirtti. Babasının ailenin diğer fertlerine danışmadan işten ayrılma kararı vermeye hakkı olmadığını da ekledi. Babası ise onun kendi kararına karışamayacağını, istediğini yapmakta özgür olduğunu söyledi.

 

Sorular:

 

·          Orkun'un babasının Orkun'a ve ailenin diğer üyelerine karşı sorumluluğu nelerdir?

·          İşinden ayrılma özgürlüğüne sahip midir? Niçin?

·          Orkun'a harçlık vermek ona araba almak ve yurtdışına göndermekten sorumlu mudur? Niçin?

·          Orkun'un babasının kendisine karşı sorumlulukları nelerdir?

·          Orkun bu zor döneminde ona karşı kibar ve anlayışlı olmak konusunda sorumlu mudur?

 

Hikaye III:

 

            Mehmet Çelik'in bir fabrikası vardır. Bu fabrika ona zamanında çok para kazandırmıştı. Ancak yanlış yönetim kararları bu paraların hemen hemen hepsini kaybetmesine yol açmıştı. Şimdi birçok rakip fabrika vardı, maliyetler ve işçi ücretleri gittikçe artıyordu. Fabrika güçlükle ayakta duruyordu. Ayrıca fabrika oldukça eski idi ve yeterli para olmadığı için teknolojisi yenilenemiyordu. Bu iş için gerekli miktarda kredi alma ihtimali de çok zayıftı, çünkü daha önce kaç kez aldıkları krediler zamanında ödenmemişti. Bütün bu güçlüklere rağmen fabrika 2000 işçiye iş imkanı sağlıyordu.

            Birkaç yıldan beri Mehmet Bey fabrikanın bacasından çıkan duman nedeniyle şikayetler alıyordu. Bölgedeki diğer fabrikaların dumanlarının da etkisiyle şehirde neredeyse göz gözü görmüyordu. Duman insanlarda çeşitli sağlık sorunlarına yol açıyor, hatta bazı solunum problemleri yüzünden ölen insanlar nedeniyle fabrikalar suçlanıyordu. İnsanların çevre kirliliğine yönelik duyarlılıkları giderek artıyordu. Mehmet Bey ne yapacağını bilmiyordu. Fabrikasında çevre kirliliği yaratmayacak teknolojik değişiklikleri yapmasına parasızlık nedeniyle imkan yoktu. Fabrikayı kapatsa 2000 kişi işsiz kalacaktı.

 

Sorular:

 

·          Mehmet Bey istediğini yapmakta özgür müdür? Niçin?

·          Mehmet Bey kime karşı sorumludur? Şehirde yaşayan insanlara mı, fabrikasında çalışan 2000 işçi ve onların ailelerine mi, yoksa fabrikanın yönetim kuruluna mı? Niçin?