Oyunda oyuncağa az, çocuğa daha fazla iş düşmeli…

Hiç düşündünüz mü? Çocuklar ne zaman oyun oynamaya başlarlar.

Çocuk doğar doğmaz bütün aile fertlerinin ilgisini üzerine çeker. Ebeveynin çocuğuna karşı yapmış olduğu sevgi dolu mimik ve davranışlarına karşılık çocuğu da tepkiler verir. Böylelikle çocuk kendini doğar doğmaz bir oyunun içinde bulur. Çocuğun gelişim dönemine bağlı olarak, çocuk 4. ayına yakın eline verilen çıngırağı ve biberonu tutabilmektedir. Böylece onun için oyuncakla tanışma dönemi de başlamıştır.

Oyun oynama ve oyuncak isteği sevgisi her çocukta vardır. bu küçüklerin en doğal hakkıdır. Oyun, çocuğun eğitiminde, kişiliğinin gelişiminde, sosyal ilişki ve uyumluluğunda, hayal dünyası ile birlikte yaratıcılığının ortaya çıkarılmasında ki ilk adımdır. Çocuk ile oyun birbirinden ayrılmayan bir bütünü oluşturmaktadır.

Çocuklar belli bir yaşa kadar oyun, oyuncaklarla oynar ve bu oyunlar eğlendirici niteliktedir. Oyun yalnızca çocuktaki fazla enerjinin harcanması için kullanılmamalı. Oyun ve oyuncak bir eğitim aracı ve fırsat eğitimidir. Bu noktadan çocukların oyuncaklarının ve oynanılacak oyunlarının çeşitliliği ve seçimi de büyük önem taşımaktadır.

İyi seçilmiş bir oyun veya oyuncak, çocuğun gelişimine iyi yönde katkıda bulunabileceği gibi seçimi iyi yapılamamış oyun ve oyuncaklar da çocuğun gelişimsel görevlerini kötü yönde etkilenmesine sebep olabilir.

Oyun ve oyuncakların amacına uygun hizmet edebilmesi için anne baba ve eğitimciler, çocukların oyun ve oyuncak seçimlerinde yönlendirmeler yapması gerekmektedir.

         Yönlendirmelerde dikkat edilmesi gerekenler;

v  Ebeveyn yönlendirmelerinde, yasaklayıcı, tamamen mahrum bırakıcı bir tavır yerine “ikna etme” ve “yönlendirme” metodu kullanılmalıdır.

 

v  Çocuklara, “televizyon seyretme ve bilgisayar oyunları zararlı!” deyip yasakçı bir tavır yerine tv ve bilgisayarı doğru kullanmayı öğretmeli.

 

Son dönemlerde oyun ve oyuncağın yerini televizyon ve bilgisayar oyunları aldığını görmekteyiz. Çocuk bilgisayar ve televizyon aracılığıyla da bazı şeyler öğrenebilirler. Burada sıkıntı oluşturabilecek durum ise çocuğun gün boyunca televizyon ve bilgisayarın başından ayrılmamasıdır.

 

Ebeveynin çocuğa “Bilgisayar oyunu oynamayacaksın. Televizyon seyretmeyeceksin” diye yasakçı bir tutum sergilemesi doğru değildir. Aile içinde bilgisayar oyunları oynamaya, televizyon seyretmeye ilişkin ebeveynin koymuş olduğu makul ve uygulanabilir kurallar olmalıdır. Anne ve baba çocuğunun bu kurallara uyup uymadığını kontrol etmeli. Çocuk böylece bilgisayarla oynamanın, televizyon seyretmenin yöntemini öğrenmiş olacaktır.

 

v  Ebeveyn, çocuğun düşünme ve hayal kurma yeteneğinin baltalanmaması için, çocuğun oyuncakları ile oynamasına aşırı müdahale etmemeli. Eğer müdahale gerektiren bir durum söz konusu olursa çocuğun isteği üzerine yapılmalı, kırıcı olmamalı, teşvik edici olmalı.

 

v  Oyun ve oyuncak seçiminde çocuğun fikri alınmalı.

 

v  Aileler çocuklarına çok oyuncak alma yerine nitelikli oyuncaklar almaya özen göstermeli.

 

v  Oyuncak ve oyun seçiminin, insanın sağlığını, can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmayacak şekilde olmasına dikkat edilmeli. Bu nedenle seçilecek oyuncakların tehlikesiz olması şarttır.

 

v  Seçilecek oyun ve oyuncak çocuğun yaşına, ilgisine, becerisine ve içinde bulunduğu gelişimsel döneme uygun olmalıdır. Cicili bücülü, süslü ve pahalı oyun ve oyuncaklara kanılmamalı. Mutlaka işin uzmanlarına danışılmalı.

 

v  Oyuncaklar çocuktaki beceriyi artıracak özellikte olmalıdır. Bu nedenle basitten karmaşığa doğru oyuncak tercihi yapılmalıdır.

 

v  Çocuklar için oyun denildiğinde ilk akla gelen eğlencedir. Oyun ve oyuncağın çocuk için eğlendirici yanı ihmal edilmemeli.

 

v  Çocuklarda “yardımlaşma” ve paylaşım “duygularını” geliştirmesine yardımcı olacak oyunlar seçilmeli. Bunun yanında çocukların tek başına oynayabilecekleri oyuncakları ve oyunları da olmalı.

 

v  Oyun ve oyuncak seçiminde lüzumsuz ve israfa varabilecek bir şekildeki harcamalardan kaçınılmalı. Elde var olan malzemelerin kullanımı ile pahalı oyuncakların yapabileceği çoğu şey yapılabilinir.

 

v  Oyunlar ve oyuncaklar, çocuğun merak ve ilgisini çekebilmelidir.

 

v  Alınan oyuncaklar, oynanacak oyunlar çok yönlü olmalıdır. Bu amaçla kasları çalıştıran, hayal gücünü artıran, yaratıcığı geliştiren oyuncaklar tercih edilmelidir.

 

v  Çocuklar için mükemmel bir oyun spordur. Çocuklar gelişim dönemlerine uygun sporlara yönlendirilmeli.

 

v  Çocuklar, en çok aile fertlerinin içinde bulunduğu oyunlardan hoşlanırlar. Çocuğun en çok hoşlanacağı oyuncak ”ebeveynlerdir.” Hiçbir oyuncak ve oyun, aile fertlerinin çocuğu ile birlikte vakit geçireceği vaktin yerini tutmaz.

 

Ebeveyn ve çocuğun beraberce oyuncak hazırlaması ve oyun oynaması neticesinde, ebeveynin çocuğu ile birlikte geçirdikleri zaman dilimi daha nitelikli bir hal alacaktır.

 

v  Oyunun büyük bir kısmı çocuk tarafından yürütülmeli. Oynanan oyunda oyuncağa az, çocuğa daha fazla iş düşmeli.

 

v  Birçok çocuk, evde atılabilecek eski eşyaları veya eşya parçalarını kendisi için oyun değeri olduğundan içgüdüsel olarak saklar. Anne baba, çocuğunun bir sürü oyuncağının olmasına böyle davranmasından rahatsız olup bu eşya ve parçacıkları çöpe atabilir.

 

Unutulmamalı ki bu eşya ve eşya parçacıkları çocuk için en yararlı oyun malzemesi olabilir. Ebeveyn çocuğunun bu eşyalarını çocuğa sormadan atmamalı. Çocuk bu zevkten mahrum bırakmamalıdır.