Öğrencilerin birçoğu felsefeye ön yargılı yaklaştığından, felsefe sorularını çözmek mutlaka avantaj sağlayacak. 2009 ÖSS’de felsefe sorularını hiç çözmeyen 103 bin aday vardı. Felsefede her üniteden eşit dağılım olabilir. Birlik ve varlık felsefesinden ağırlık bekliyoruzCoğrafya’da dünya ve Türkiye haritasının iyi tanınması çok önemli. Coğrafyada, ya şekildeki bazı ipuçları atlanıyor, yazı dikkate alınıyor; ya da şekil dikkate alınıp yazı atlanıyor. Tarih dersinden Cumhuriyet, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülükle ilgili sorular bulunacak.
Sosyal bilimlerde birinci öncelik soruyu iyi okumak, ikincisi terim bilgisi... Eğer sorunun içindeki terimin anlamını bilmiyorsanız, o soruyu yorumlayamazsınız. Tarih dersinde kavram bilgisinin iyi olması gerekiyor.
Uğur Dershanesi’nde bir araya gelen üniversite adayları, sosyal bilimlerle ilgili sorularını Tarih Bölüm Başkanı Ercan Türköz, Coğrafya Öğretmeni Gülay Hasdemir ve Felsefe Öğretmeni Gülay Ataç’a sordular:
Sosyal testinden hangi konular ağırlıklı olarak çıkar?
Sosyal bilimler üç dersten oluşuyor. Tarih, coğrafya ve felsefe. Sınavda, sosyal bilimlerden 40 soru bulunuyor. Tarih dersinden Türkiye Cumhuriyeti, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülükle ilgili sorular bulunacak. Coğrafyada iklim, yer şekilleri, Türkiye’de iklim ve yer şekilleri konuları ağırlıkta olacak. Felsefede her üniteden eşit dağılım olabilir. Birlik ve varlık felsefesinden ağırlık bekliyoruz.
Hangi sınıfın dersleri ağırlıklı olacak?
Felsefe 11. sınıfın dersidir. O sınıfa ait müfredattan soru gelir. Coğrafya dersinden 9. sınıf ağırlıklı sorular olacaktır. Ama, öncesinden de genel yorum soruları gelebilir. Tarih testinde 9. sınıf ve öncesinden soru gelecektir.
Sosyal derslerinin önceliği nedir?
Sosyal sorularına gelindiğinde derin bir nefes alındıktan sonra soruların iyi okunması gerekiyor. Birinci öncelik soruyu iyi okumak. İkincisi terim bilgisidir. Terim bilgisi bu ders için gerekliliktir. Eğer, sorunun içindeki terimin anlamını bilmiyorsanız, o soruyu yorumlayamazsınız. Tarih dersinde kavram bilgisinin iyi olması gerekiyor.
Coğrafya testleri ise coğrafyanın temel kavramlarıyla ilgili düşünebilmek ve yorum yapabilme yetisini ölçüyor; oluşum gibi kavramların bilinmesi, olayların, oluşumların neden ve sonuç ilişkilerinin iyi kavranmış olması gerekiyor. Coğrafya’da dünya ve Türkiye haritasının iyi tanınması çok önemli.
Sosyal dersleri ezbere mi dayanır?
Sosyal, ezber derseniz olmaz. Sosyal, aslında belli bir bilgi birikimi sonucunda yorum yapabilme yeteneğini kazanan ve buna, genel kültür bilgisini de ekleyen kişilerin cevaplayabileceği sorulardır.
Öğrencinin genel kültüre de sahip olması gerekiyor. Grafik ve tabloyu yorumlayarak, bilgiyi oradan edinmek sosyal bilimcinin önemli özelliğidir.
Öğrencinin grafik ve tablo yorumlama becerisinin olması gerekir. ‘Ezberleyemem’ diyen öğrenciler daha şanslı. Çünkü, onlar nedenini, sonucunu anlayarak soruya gidecekler.
Felsefe kavramları bilinmeli
Felsefede nelere dikkat edilmeli?
Felsefenin çeşitli bölümleri var ve bu bölümlerin adları bilinmeli. Her bölümün kendine özgü soruları bulunuyor. Felsefede kavramlar vardır ve bu kavramları bilen öğrenci sonuca ulaşır. Okuduğunu anlama, temel kavramları bilme ve yorum yapma gerektirir.
Felsefede en önemli nokta felsefe bölümlerinin adlarını bilmek, temel soruları bilmek, verilen yanıtları kavramlar çerçevesinde yorumlamaktır.
Bilgi sorularının ağırlığı nedir?
Sınav sonuçta sıralama sınavı olduğu için öğrencinin bilgisini test etmek açısından birkaç bilgi sorusu çıkabilir.
Soruları çözerken öncelikle nelere dikkat etmeliyiz?
Öncelikle soruları çok dikkatli okumak gerekiyor. Öğrenciler genellikle yorum, tablo grafik, paragraf sorularında alttaki soru cümlesini önce okur. Sonra yoruma paragrafa bakar. Ancak, sorulardaki açıklama cümlesinin çok dikkatle okunması gerekiyor. Önce açıklamalar atlanmadan okunmalı sonra soruya bakılmalı.
En fazla hata hangi soru türlerinde yapılıyor?
Tarih dersinde hata yapılan sorular, birli, ikili, üçlü olan öncü sorularıdır. Şıkları a) yalnız 1, b) yalnız 2, c) yalnız 3, d) 1 ve 2, e) 1-2-3 şeklinde olan sorular.
Öğrencilerin bu sorularda hata yapmalarının nedeni kavram bilgisi, yorum yapabilme eksikliğidir. Bunu aşmanın yolu ise çok test çözmekten geçer.
İlk bakışta karışık sanılabilir
Coğrafya testinde hata yapılan sorular hangileri?
Coğrafyada, hem şekil hem altında bilgi verilen sorularda hata yapılıyor. Ya şekildeki bazı ip uçları atlanıyor, yazı dikkate alınıyor; ya da şekil dikkate alınıp yazı atlanıyor. İkisinden verilen verileri değerlendirmek gerektiği için birinden eksik kalanlar hata yapıyor.
Soru, ilk bakıldığında çok karışık görünebilir. Bu tür sorulara heyecan yapmadan bakılmalı. Bu tarz soruların içinde mutlaka ipuçları vardır. Coğrafyada soruların içindeki ipuçlarını iyi görmek gerekiyor. Felsefede, ‘Buradan hangisine ulaşılamaz’ gibi olumsuz soru köklerine çok dikkat etmek gerekir.
Olayların tarihlerini aklımda tutamıyorum.
YGS’de tarihlerle ilgili soru olmaz. Yani, “şu savaş kaç tarihinde oldu” gibi soru şekilleri bulunmuyor.
Tüm konulardan bir de olsa soru gelir mi?
Tarihte 17 soru var. Öte yandan 25 ünite bulunuyor. Yani 8 üniteden soru çıkmayacak. Soru adetleri sınırlı, konular oldukça geniş. Felsefede belli bir üniteden 2 soru sorup başka üniteden hiç sorulmayabilir. Geçen yıl siyaset ünitesinden soru çıkmadı, bilgi ünitesinden ise 2 soru çıktı. Her üniteden bir soru gelmeyebiliyor.
Sınava girenlerin felsefe ortalaması nasıl?
Felsefede derin ezber gerektiren sorular bulunmuyor. Ama, temel akımları bilen öğrenci yorum yaparken çok rahat ediyor. Türkiye ortalamasına bakıldığı zaman, felsefenin ortalamasının çok düşük olduğunu görüyoruz.
Sorular genellikle günlük hayattan mı oluşuyor?
Sosyal dersler içinde günlük hayata uyarlanacak ders coğrafyadır. Coğrafyada, yeni müfredatın hedeflediği şey, coğrafya bilgilerini günlük hayattaki gözlemlerimizle bağdaştırmaktır. Son yıllardaki sınavlarda bu tür soruları görmeye başladık.
Türkiye ekonomisi, küresel ortam, çevre kirliliği, enerji sorunları gibi güncel konularla ilgili genel kültüre sahip olunması bekleniyor.
Sorulardaki bütün seçenekler okunmalı
Sorular, yoruma dayalı, grafikli olacaktır. Grafik sorularında, grafik ve verileri incelenmeli. Bu soruların cevabı, grafikte saklıdır
Muharrem Pekşen (Final Dergisi Dershanesi Coğrafya Bölüm Başkanı)
Sınava günler kala genel bir tekrar yapın. Özellikle eksik hissettiğiniz konuları bir daha okuyun. Coğrafya dersinden sınavda en çok coğrafi konum, dünyanın şekli, iklim bilgisi ve Türkiye’nin yer şekillerinden soru gelir.
Soruları çözerken, dikkatli okuyun, özellikle altı çizili kelimelere dikkat edin ve soruyu iyice anladıktan sonra çözün. Soruların doğru cevabını bulsanız bile, bütün seçenekleri okuduktan sonra işaretleyin.
Sınava en başarılı olduğunuz dersten başlayın.
Sorular, yoruma dayalı, grafikli olacaktır. Uzun sorular daha çok gelecektir. Grafik sorularında, grafik ve verileri inceleyin. Bu soruların cevabının grafikte saklı olduğu unutmayın.
Haritalı sorularda işaretlenen yeri doğru tespit edip, o mekanın özelliklerini göz önünde bulundurularak soruyu çözün.
Felsefede yanıt, isim ve kavramda değil paragrafta
Felsefe sorularını çözerken öznel yargılar işin içine katılmamalı. Soruları dikkatli okuyup, önemli görülen kavram ve cümlenin altı çizilmeli. Yanıt için sorunun bütününe bakılmalı
Murat Yöş (Final Dergisi Dershanesi Felsefe Bölüm Başkanı)
Felsefe dersinde temel kavram ve akımlarını (rasyonalizm, pragmatizm, septisizm, nihilizm vb.) dikkatli bir şekilde gözden geçirin. Toplam 9 sorunun yer alacağı felsefe testinin soru dağılımını, şu şekilde öngörebiliriz: Her bir konudan birer soru çıkacağı kesin olmakla beraber, Bilim Felsefesi ve Ahlak Felsefesi’nden ikişer soru çıkma olasılığı yüksek.
Felsefe sorularını çözerken kesinlikle işin içine öznel yargılarınızı katmayın. Soruları dikkatli okuyup, önemli gördüğünüz kavram ve cümlelerin altını mutlaka çizin. Sorularda daha önce duymadığımız, tanımadığımız kavram, isim ya da terimlerle karşılaştığınızda sorunun zor olduğunu düşünmeyin.
Cevabın isimlerde ya da kavramlarda değil paragrafın içinde saklı olduğunu sakın unutmayın. İlk olarak soru kökünü doğru okuyup cevabı tek bir kavram ya da cümlede değil, sorunun bütününde arayın.
Öğrencilerin birçoğu bu derse ön yargılı yaklaştığından, felsefe sorularını çözmek mutlaka avantaj sağlayacak. Örneğin, 2009 ÖSS’de felsefe sorularını hiç çözmeyen, yani sıfır net çıkaran 103 bin 100 aday vardı.
Tarihte, konuların bağlantılı olduğu unutulmamalı
Genel Tarih ve İnkılap Tarihi soruları için, dönemlerin genel özelliklerine hâkim olunmalı ve kavramlar kesinlikle bilinmeli
Hikmet Can (Final Dergisi Dershanesi Tarih Bölüm Başkanı)
Tarihten, Tarihe Giriş, İslamiyet Öncesi Türk Tarihi, İlk Türk İslam Devletleri, Osmanlı Kültür ve Medeniyeti, Dağılma Dönemi ve Islahatlar, Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi, Atatürk İlke ve İnkılapları konularından sorular gelmesini bekliyoruz.
Genel Tarih ve İnkılap Tarihi soruları için dönemlerin genel özelliklerine hakim olunmalı ve kavramlar kesinlikle bilinmeli.
Tarih konuları bir bütünün parçaları şeklinde olduğundan konular arası bağlantının kurulması gerekli. Gerek çoktan seçmeli gerekse öncüllü sorularda seçenekler arasında neden sonuç ilişkisi kurulduğunda ve sorularda asıl anlatılmak istenenle seçenekler cümle halinde getirildiğinde sorunun anlaşılacağı, cevabın kolaylaşacağı görülecektir.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konu ise “sadece, yalnız” diye başlayan sorularda verilen bilgiye bağlı kalınması, yorumlarda bilginin dışına kesinlikle çıkılmamasıdır. Ayrıca, “doğrudan, kanıt, kesin” gibi soru köklerinde, soruda vurgulanan dışında başka seçeneklere yönelmemek gerekiyor.
