Dr. Eren Eroğlu'nun 'ev tuzakları' ile ilgili değerlendirmeleri...

Kazaların üçte biri en güvenli kabul ettiğimiz evlerimizde gerçekleşiyor. Düşme, kesik, zehirlenme ve yanıklar tuzaklarla dolu evlerde yaşanan kazalardan bazıları...

Kim derse ki "Evi insanın kalesidir," sakın inanmayın! Ev denilen yerin her tarafı tuzaklarla doludur; hele bir de çocuk, yaşlı ya da engelli varsa tam bir mayın tarlasıdır.

Kayan bir halı, evin büyükannesi için torunlarla geçen mutlu günlerin sonu olabilir. Tüm kazaların üçte biri evde gerçekleşir ve yeterli dikkat sarf edilirse, bunların çoğundan kurtulmak mümkün. Ev kazalarını düşmeler, kesikle,i zehirlenmeler ve yanıklar olarak gruplara ayırıp, korunmak için neler yapabileceğimize bakalım.

Düşmeleri engellemek için beş ipucu

Düşmeler, ev kazalarının başta gelen sebebidir ve en çok beş yaşından küçükler ile 70 yaşından büyükleri etkiler. Korunmak için:

Banyoyu kaymaz hale getirin: Duşun zeminini, banyo küvetini ve ıslak olarak basılan her yeri kaymaz banyo örtüsüyle kaplayın. Bunlar genellikle üstü tırtıklı altı zemine yapışacak şekilde üretilmiş lastik yüzeylerdir. Kenarlara tutacak demir ve kollar yerleştirin. Abdest alan varsa ayağını kaldırmadan yıkayabileceği imkânı sağlayın. Yere dökülen suyu hemen silin.

Merdivenleri güvene alın: Merdiven ve boşluklarında dağınıklığa izin vermeyin. Mümkünse her iki tarafta da tırabzan olsun ve iyi aydınlatılsın. Merdivenin başında ve sonunda bebek ve çocukların açamayacağı kapılar bulunsun. Korkulukların arasından çocuklar kayıp düşmesin diye engeller koyun.

Halı ve kilimleri sabitleyin: Kayan yaygılar, çocuklar ve yaşlılar için gerçek tehlikelerdir. Yere yapıştırın ya da çivileyin.

Sürgülü pencere tercih edin: Camdan düşmeleri azaltmak için küçük çocukların açamayacağı sürgülü pencereleri tercih edin ve önüne üzerine tırmanabileceği yüksek mobilyalar koymayın.

Mutlaka bir gece lambanız olsun.

Mutfak bıçaklarını nasıl kullanmalı?

Bıçak kullanırken kazaya uğramamak için başta gelen kural, belki sizi şaşırtacak ama güvenli bıçak kullanımının birinci kuralı keskin bıçak kullanmak. Keskin bıçakla kesmek daha kolaydır, fazla basınç gerektirmez ve buna bağlı kayma ve yaralanma riski daha düşüktür.

Doğru kesin: Yaptığınız işe uygun bıçak seçin. Küçük bıçakla sebzeleri soyabilirsiniz ama et kesmek için büyük bıçak gerekir. Elinizde tutarak kesmek yerine doğrama tahtası kullanın. Keserken kendinize doğru değil, dışarı doğru bıçağı yönlendirin ve parmaklarınızı bıçağın palasından uzak tutun.

Gözünüzü kestiğiniz şeyden ayırmayın: Televizyon, çocuklar ya da telefonun dikkatinizi dağıtmasına izin vermeyin.

Bıçağı koyduğunuz yere dikkat edin: Düşecek şekilde tezgâhın kenarına bırakmayın. Diğer kap kacağın arasına lavaboya bırakmayın. Üzerine havlu ya da bez atıp görünmesini engellemeyin. Kullandıktan sonra hemen yıkayıp kaldırın.

Çocuklara, doğru bıçak kullanmayı öğretin: Küçük çocuklar size yardım etmek için hevesli olabilir. Onların başlarda plastik bıçak kullanmasına izin verin. Yeterli yaşa ulaştıklarında da sizin gözetiminizde bıçak kullanmayı öğretin.

Ateş ve yanıklara dikkat

Yangın ve yanıklar, ev kazalarında üçüncü sırada gelir ve başlıca sebebi mutfak ve yemek pişirmektir:

Yangın alarmınız olsun ve çalışsın: Pillerini düzenli kontrol edin. Bu alarmlar fiyatı ucuz ve takması kolay cihazlardır. Özellikle yatak odalarına yakın ve her kata en az bir tane takmak gerekir. Ayda bir de çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.

Ocak başında maksimum dikkat: Özellikle kızartma yaparken tavaya uzak kalmayın. Uzun kollularla yemek pişirmeyin, çocukların mutfakta oynamasına izin vermeyin.

Sağduyunuzu kullanın: Çocukların ulaşacağı yerlere kibrit ve çakmak koymayın, küçük yaştan itibaren elektrik ve ateşin risklerini öğretin. Prizleri güvenlik kapaklarıyla kapatın. Açıktan ve ayak altından kordon geçmesine izin vermeyin

Şofben ya da termosifonunuzu 50 dereceye ayarlayın: Bundan daha sıcak su, iki-üç saniyede yanığa sebep olur.

Sigara içiyorsanız: Sigaranın sağlık riskleri yetmezmiş gibi bir de yangın riski var. Ağzında sigarayla uyuyup, yatak yorgan yakanı çok duymuşsunuzdur. Mümkünse evde sigara içmeyin; mutlaka içecekseniz, külünü ve izmaritini ıslatıp çöpe atın. En iyisi siz sigara içmeyin.

Evin elektrik tesisatı her 10 yılda bir, soba ve şömine bacaları her yıl kontrol edilmeli ve temizlenmelidir.

Zehirlerden korunma

Tüm zehirlenmelerin yüzde 90'ı evlerde olur. Evet tam yüzde 90. Zehirlenmelerin başlıca sebepleri:

Ev temizlik ürünleri.

Kişisel bakım ve güzellik malzemeleri.

İlaçlar (özellikle demir içerenler tehlikelidir).

Bitkiler.

Kurşun.

Karbonmonoksit.

Zehirlenmeden korunmak için:

Nelerin zehirli olduğunu öğrenin: Keşke her zehirli madde şişesinde çizgi filmlerde olduğu gibi bir kurukafa bulunsa. Ne yazık ki çoğu zehir, eve bitki gübresi, mobilya cilası, bulaşık deterjanı ya da kozmetik ürün olarak girer.

Düşünerek alın: Evde çocuk varsa, onların açamayacağı kapaklı ürünleri alın.

Ürünleri kendi orijinal kutularında tutun ve ulaşması zor yerlerde saklayın. n Ürün üzerinde yazan talimatlara uyun: Açın diyorsa ürünü hazırlarken bir pencere açın. Temizlik malzemelerini birbirine karıştırmayın. Kezzapla çamaşır suyunu karıştırmak zehirli bir gaz ortaya çıkarır.

Karbonmonoksite dikkat: Ocak, soba, şömine ya da mangal kapalı alanda yanarken yeterli hava almazsa ölümcül bir gaz olan karbon monoksit çıkarır. Karbonmonoksit kokusuz ve renksizdir. Soba zehirlenmesi diye her kış birçok kişinin yaşamını alan da bu gazdır. O nedenle sobaları yatarken söndürün, içeride mangal yakmayın, bacalarınızı düzenli kontrol ettirin.

İlaçlarınızın kontrolünü elinizde tutun: İlaç alma saatlerini karıştırmayın, eksik ya da fazla almayın. Zamanı geçmiş ilaçları vakit kaybetmeden çocukların ulaşamayacağı bir çöp kutusuna açılmayacak torbalar içinde atın.

Zehirlenmeyle ilgili endişeniz varsa 114 Ulusal Zehir Danışma Merkezi'ni (UZEM) arayın.