-Okullar açıldı. İlkokul sıralarına ilk defa oturan çocuklar yine gözyaşı döktü kameralar karşısında. Anneler mutluluklarını, sıkıntılarını çay sohbetlerine taşıdı. Hanımların sohbetine kulak veren biri şu cümleyi mutlaka duymuştur: 'Bizim oğlan zeki ama dikkat eksikliği var. Derslere yoğunlaşamadığı için bazı notları kırık gelebilir.' Kimse çocuğuna toz kondurmak istemiyor. Başarısızlığın hemen faturasını dikkat eksikliğine kesiyor. Peki, dikkat eksikliği ne kadar suçlu? Bu eksiklik kimlerde görülüyor?

Aslında okul öncesi dönemde her şeyden çabuk bıkan çocuklar, oyuncaklardan dahi sıkılıp kısa bir süre sonra onları parçalar. Ödev yapmakta hayli zorlanır, çoğunlukla yarıda bırakır. Masanın başına oturmak istemez, oturduğunda çeşitli bahaneler uydurarak (tuvalete gitme, su içme gibi) sık sık kalkar. Kısaca dikkat eksikliği çocuğun yaşamını altüst eder. Özel Fatih Anadolu Lisesi Psikolojik Danışmanı Mehmet Atmaca, son dönemde bu tür şikâyetlerin arttığını söylüyor. Ona göre en büyük sorun ailelerin bunu önemsememesi. Büyüyünce geçer demesi. Ama bizden hatırlatması, geçmiyor. Hatta, küçük yaşlarda giderilmezse ilerleyen yıllarda çözümü zor bir problem haline geliyor. Büyüme ve olgunlaşma ile azalsa bile hayat boyu büyük bir eksiklik olarak kalıyor. Özellikle stres, zaman sıkışması durumlarında kendini daha fazla gösteriyor. Bunun için Mehmet Bey, işin başında uyarıyor: "Erken teşhis çok önemli. Öğretmenler ile irtibat halinde olun, geçiştirmeyin. Çocuğun başarısızlığı sadece de dikkatsizlikten kaynaklanıyor deyip geçmeyin." Memorial Şişli Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uz. Dr. Leyla Benkurt Aklaş dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin, çocukluk döneminde en çok teşhis edilen davranış bozukluğu olduğunun altını çiziyor. 50 kişilik sınıfta ortalama 1-3 öğrenci bu problemden etkileniyor. Erkek çocuklarının yaramazlığından mıdır bilinmez onlarda 5 kat fazla görülüyor. Leyla Hanım da Mehmet Bey gibi erken teşhisin önemine dikkat çekiyor. Dikkat eksikliği illeri derecede olanlara doktora görünmelerini tavsiye ediyor. Ama küçük çocuklara hemen ilaç vermeyin. Çevredeki insanların önerilerini çocuk psikiyatristiyle beraber değerlendirin. Şikâyetler ileri derecedeyse uzman kontrolünde ilaca başvurun.

Yetişkinlerde de dikkat yok

Sanmayın ki bu hastalık sadece çocuklarda görülüyor. Yaşını başını almış kişilerde de görülebilir. İlerleyen yıllarda ortaya çıkabilir. Leyla Hanım, dikkat eksikliği sorununu çözmeyen insanların hayatın her aşamasında özgüven problemi yaşadığını söylüyor. Onların başarılı olma şansları ne yazık ki düşük. Sınıf öğretmeni Fatih Dağlar ise geceleri uyuyamayan, sabahları zor uyanan, yerinde oturamayan, en küçük problemde dahi umutsuzluğa kapılan yetişkinlerin doktora görünmesini tavsiye ediyor. Dağlar, "Dikkat eksikliği olanlar ofis ve büro işlerinde çalışamaz. Yoğun dikkat isteyen doktorluk, şoförlük vb. gibi meslekleri yapamaz. Ayrıca sakarlık, tutarsızlık, dalgınlık, dağınıklık ve sosyal ilişkilerde sorunlar yaşar." diyor. Bizden uyarması. Aman dikkat!

***

Dikkat eksikliğinin belirtileri neler?

Dikkat eksikliği olan kişiler sıradan ses ve hareketleri kafalarına takar, görevlerini doğru olmayan bir şekilde yapıp yarım bırakırlar. Kendi öncelikleriyle ilgilenirler. Annelerinin en çok kullandığı cümle ise şudur: Haydi, beni dinle, anladın mı? Biri konuşurken gözleri ve vücudu dinlemiyormuş gibi durur, kendisine seslenince duymamış gibi davranırlar. Ancak kendi işine gelen konularda duyarlı davranırlar. Sık sık oyalanır, unutur, umursamaz görünürler. Örneğin sınavlarda çabuk sıkılır, küçük hatalar yapıp düşük not alırlar. Adı konmayan bu problemler öğrencinin her daim başarısız olmasına neden olur. Özetle dikkat eksikliği olan bir çocuk, yaşına göre değil daha küçük yaşta bir çocuğun davranacağı gibi davranır.

Dikkat eksikliği nasıl giderilir?

Çocuğunuzu dinleyin ve dikkatini dağıtan ortamlardan uzak tutun. Mümkünse çok konuşan öğrenciler ile beraber olmasın, sınıfta en önde otursun. Bir şey anlatırken çocukla göz teması kurun. Öğretmen ve aile çocukla ilgili takibi beraber yapsın, gerekirse doktor desteğine başvurun. Ödev defteri kullanmasını sağlayın, not tutturun. Çocuğunuzun dikkat süresini artıracak oyunlar oynatın. Televizyon karşısında fazla vakit harcamasını engelleyebilir, bulmaca çözdürebilirsiniz. Çalışma saatleri uzun olmasın. Ceza olarak algılanmamak kaydıyla mümkün olduğunca çocuğa sorumluluk verin. Yetişkinler spor yapmalı. Sağlıklı beslenmeli. Alkol, sigara almamalı. İlaç kullanacaksa mutlaka uzmanlara danışmalı.