 |
Çünkü yeni nesil artık daha çabuk ergenleşiyor. Buna kayıtsız kalamayan çocuk mağazaları kalıplarıyla biraz oynamak zorunda kaldıklarını söylerken diyetisyen Dr. Hayrettin Mutlu, bu durumu beslenme şekli ve değişen hayat tarzına bağlıyor.
Eskiden anneler ilk çocuklarının küçülen kıyafetlerini özenle saklar, diğer çocuklarını da onlarla büyütürmüş. Hatta kendi çocuklarıyla da kalmaz, eşe dosta verir, onların da nasiplenmesini istermiş. Günümüzde ise bu durum yavaş yavaş tersine döneceğe benziyor. Çünkü yeni nesil artık çok çabuk ergenleşiyor ve boyları, kiloları bir anda ağabeylerini, ablalarını geçiyor. Böyle olunca da küçükler büyüklerin kıyafetlerini giyeceği yerde, neredeyse büyükler kardeşlerinin kıyafetini giyecek duruma geliyor.
Çocuklardaki farklılığı hepimiz çevremizde, ailemizde gözlemliyoruz. Bu değişimi fark ettiren yerlerden biri de çocuk kıyafeti satan mağazalar. Özelikle 13–16 yaş grubu için üretilen giysilerin bedenleri, 38 beden giyen bir yetişkinin ölçüleriyle neredeyse aynı. Mağazalar da son yıllarda kalıplarla oynamak zorunda olduklarını kabul ediyor. Farklılığın ise boydan çok bedende olduğu görüşündeler.
Örneğin Sevenhill Çocuk Tasarım Müdürü Behçet Gültekin Çakır, çocukların bedenlerinde bir kayma olduğunu, kendilerinin de piyasa şartlarını göz önünde bulundurarak tüketiciye belli seçenekler sunmaya çalıştıklarını söylüyor. Rodi Giyim Kız Çocuk Koleksiyon Tasarımcısı Şafak Yiğit de, kızların daha çabuk ergenleştiğini, bu yüzden de kız çocuk kalıplarına neredeyse iki yaş gibi bir beden ilave ettiklerini belirtiyor. Peki, ne oldu da çocuklar bu kadar hızlı büyümeye başladı?
Hızlı kilo alımı da sebeplerden biri
Diyetisyen Dr. Hayrettin Mutlu'ya göre en temel etken teknolojik ve ekonomik gelişmişlik düzeyindeki artış. Değişen hayat tarzı ve beslenme alışkanlıkları da çocukların daha çabuk kilo almasını ve ergenleşmesini sağlıyor. TV, bilgisayar, internet gibi fiziksel hareketliliği kısıtlayan etkenlerin yanına bir de büyük şehirlerde oyun alanlarının azlığı eklenince tüm bu sonuçlar kaçınılmaz oluyor. Mutlu, ayrıca çocukların beslenme alışkanlığının masadan TV-bilgisayar karşısına taşınmasının da yeni neslin gelişimini etkilediğini söylüyor. Televizyon karşısında yemek yemenin, masaya oranla 1,5 kat daha fazla yedirdiğini, araştırmaların ortaya çıkardığını belirtiyor.
Annenin artık çalışıyor olmasının da aile içi beslenme alışkanlıklarını önemli şekilde etkilemeye başladığını düşünüyor Mutlu. İş hayatındaki annenin, evdeki beslenmeye ilişkin kontrolünün kısmen azaldığını söyleyen Mutlu, şöyle devam ediyor: "Çocuk okuldan geldiğinde yiyeceğini kendisi hazırlamak durumunda kalıyor. Bu durumda arkadaş ve çevrenin etkisinde kalarak kendisi için faydalı besinden ziyade kolay elde edilebilir besinlere yöneliyor."
***
Ergenlik döneminde çocuklar nasıl beslenmeli?
İlk ve temel kuralımız ebeveynlerin örnek davranışları." diyen Hayrettin Mutlu, pizza yiyen annenin ya da babanın çocuğundan ıspanak yemesini istemesinin mümkün olmadığını belirtiyor. Diğer hususları ise şöyle sıralıyor: "Günlük tüm besin gruplarından belirli bir miktarda tüketmek. Bu miktarlar ise günlük 2-3 su bardağı süt ya da yoğurt, 3-4 köfte kadar et/balık/tavuk, 6-7 dilim ekmek veya onun yerine geçen besinler bir porsiyon sebze yemeği, haftada birkaç kez kurubaklagil yemeği, her öğünde mutlaka salata, günlük 2-3 adet ceviz veya 1 avuç kuruyemiş, 2-3 tatlı kaşığı bal ya da pekmez diyebiliriz. Ayrıca büyüme ve gelişme döneminde günlük bir adet yumurta tüketimini kesinlikle tavsiye ediyoruz."
***
Okul çağından sonra standartlar değişiyor
Şafak Yiğit (Rodi Giyim Kız Çocuk Koleksiyon Tasarımcısı): Kızlarda boydan çok farklılık yok, daha fazla, enden genişleme yapmak zorunda kalıyoruz. Erkeklerde de daha çok boydan değişiklik oluyor. Okulöncesi yaştaki çocuklarda o kadar sıkıntı yok, standardı tutturuyoruz. Ama okul çağından itibaren hızlı gelişim başlıyor. Özellikle kızlarda 9–10 yaşlarında ergenlik belirtileri oluyor. Buna bağlı olarak kalıplarımıza nerdeyse iki yaş gibi bir beden ilave ettik. Öyle ki kız çocukları için üretilen üst beden kıyafetlerini içimizdeki ufak tefek arkadaşlara giydirip de baktığımız oluyor.
***
Boy ölçülerinde standardın dışına pek çıkılmıyor
Gültekin Çakır (Seven Hill Çocuk Tasarım Müdürü Behçet): Geçmişe oranla çocuklarda bir beden kayması söz konusu. Biz de piyasa şartlarını göz önünde bulundurarak olabildiğince makul ölçülerde, belirli kalıpların dışına çıkmadan değişiklikler yapmaya çalışıyoruz. Tüm bu değerlendirmeler sonucu da yaklaşık yarım beden kadar normalin üzerine çıkılıyor. Ancak boy ölçülerinde standardın dışına pek çıkılmıyor. Yaklaşık on senedir çocuk kıyafetlerindeki beden seçenekleri yukarı doğru tırmanıyor. Özellikle 9–15 yaş arası hedefler çok değişken olabiliyor.
Çalışmalarımız devam ediyor, çocuk kalıplarında bir değişme yok
Gülperi Tandar (LCW Ürün Teknoloji Direktörü): Bu konunun üzerinde duruyoruz biz de son günlerde. Türkiye genelinde bilimsel araştırmalar yaptırıyoruz. Türk çocuklarının genel fiziki yapısını göz önünde bulundurarak çıkartıyoruz kalıplarımızı. Şu an çocuk bedenlerimizde herhangi bir değişiklik söz konusu değil.